Лекция 1 Тіл білімі туралы жалпы түсінік. Тіл білімінің ғылымдар жүйесіндегі орны, басқа ғылым салаларымен байланысы



Pdf көрінісі
бет19/23
Дата08.12.2022
өлшемі1,22 Mb.
#55940
түріЛекция
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23
е, р, е, з, е деген дыбыстардың тіркесінен жасалған, бұл оның фонетикалық жағы; 
аталған сөз – зат есім, атау септігінде тұр, жекеше, бұл оның грамматикалық 
мағынасы; ол сөздің "үйге жарық түсіретін әйнегі бар жақтау" деген мағынасы 
тағы бар; бұл оның лексика-семантикалық жағы. Демек, әрбір сөзде тілдің 
фонетикалық, лексикалық, грамматикалық жақтары (аспектілері) ұштасып 
келеді. 
Септік категориясы - негізінен алғаңда, морфологиялык категория. 
Дегенмен, оның синтаксистік жағын мойындамау дұрыс болмаған болар еді. 
Септіктер сөздерді бір-бірімен байланыстырып, қызмет атқарады. 
Сонымен, тілге құрылымдық, жүйелілік сипат тән. Тілдік жүйе тілдік 
элементтер мен құрылымдардың жиынтығы. Құрылым - жүйедегі тілдік 
элементтер арасындағы қатынастардың жиынтығы. Ендеше, бұл тақырыптағы
әңгіме тілдік жүйелердің құрылымы туралы болуы керек. Яғни тілдік 
құрылым – тілдік жүйенің құрамдас бөлігі.


Лекция 13 
Жазу – ерекше таңбалық жүйе. Жазу тарихы. Жазу типтері. 
Тіл ауызша және жазбаша болып екі түрге бөлінеді. Тілдің жазба 
формасы ара-қашықтықта мәлімет беру және оны сақтаудың мұқтаждығына 
байланысты пайда болған. Жазу таңбалары жайлауда қанша мал басы бар 
екендігін, осында қанша адам тұратындығын санау және есте сақтау 
қажеттігінен, әміршінің заңдарын, жарлықты, бұйрықты алыстағы 
көпшілікке тарату қажет кезінде пайда болған. 
Жазуды ара-қашықтықта мәлімет беру және оны уақыт аралығында 
сақтауға мүмкіндік беретін таңбалар жүйесі деп анықтауға болады. Жазу 
жүйесі тұрақты таңбалар құрылымынан тұрады. Жазу таңбалары дыбыстық 
тілдің әртүрлі бірліктерін бекіте алады. Егер таңбалар сөзбен немесе 
морфемамен байланысса, онда біз жазудың идеографиялық түрі жөнінде 
айтамыз. Ал таңба дыбысты (фонеманы) білдірген жағдайда, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет