«Мәдени МұрА» МеМлекеттік бАғдАрламасының

188

БАТыРлАР  ЖыРы

188

189

ұятымнан қия алмай,

Жақын ғой деп кек алмай,

Қалып едім қорғалап.

Көресің қалай, Мамайым,

Мұсекеге баруға?

Асындым алмас балдағы ақ.

Ойлап тұрмын жөн көріп,

Көңліме осылай.

Кө�ін �ауып алайын,

Ноғайды тегіс қырайын

Баратқан еріп қасында-ай.

Жіберейін деп тұрмын

Жалғыз Мұсеке басын-ай.

Мықтысын барып көрейін,

Күреңді берген досын-ай.

Бір мықтыны тапқан ғой,

Амандаспай кө�іп-ай.

Тойдағы айтқан жауабын

Түсірейін есіне-ай.

Мен ұрудан көппін деп,

Сөз айтып еді есіп-ай.

Неғылайын бұрынғы

Кө�іп кеткен ноғайды.

Мына кө�іп кеткенге

Жарылып барат і�ім-ай.

Смайылдың тілімен

Мен Едігені күндедім,

Бағы артылып кетет деп.

Айтқанына сенгенім

Күнкеден ұялып. 

Кінәсіз залал қылған соң,

Іздеусіз кетті өлгенім.

Жоқтамайтын бауырды,

Мен нәсілсіз ер ме едім.

Қолымдағы халықты

Көрді көзім бөлгенін.

Қиясынан ісімнің

Ағысқа ерген ноғайға

Себебі сол болды көнгенім.

4870

4880

4890

188

188

189

ОРАҚ – МАМАй

О сапарда ноғайдың

Күндемедім ұяттан

Жаңбыр�ыға ергенін.

Мұсеке мені күйдірді,

Кө�іріп айтпай елдерін.

Өлтіріп кеткен інісін

Жаңбыр�ыға не қыл деп,

Есітемін сөздерін.

Маған қылған істерін

Дұ�панға да қылады.

Бірге туған ерлерім

О да Едіге болам деп,

Қара�ы, оның қорсаңдап,

Құр қампайып жүргенін.

Ойлайтын �ығар ол неме

Жау қырдым деп көңіліне,

Үйіне келген мейманға

Мал қанатып бергенін.

Бір салайын есіне,

Тарқатып і�тен �ерлерім.

Ол көп ноғай неме ғой,

Тумасының көрейін

Жәрдем бере келгенін.

Кәнеки, айт�ы бұл қалай,

Мұсекені қумаққа

Аққұла атты ерледім.

Сонда Мамай сөйледі

—Тауда ақсұңқар қы�қырса,

Көлде көп құс �улайды,

ызғарына �ыдамай.

Шыңда аждаһа ысқырса,

Маңында мақлұқ тұрмайды.

Ақиықтың баласы

Екеу ұ�са ұядан,

Қауырсыны қатқан соң,

Өз кү�іне толығып,

Ақ бөкенге �апқасын,

Тумасымен бірігіп,

4900

4910

4920

4930

190

БАТыРлАР  ЖыРы

190

191

Тұрмайды бір қияда-ай.

Шығанда бір көресің,

Тұқымы аз құмай-ай.

Біздер мысал осыдан

«Екі қо�қар бастары

Бір қазанға сия алмай»,

Әр ұлтта бір тұқым

Асыл жұрат сірә да-ай.

Аждаһадай Орекем,

А�у қылма бұған-ай.

Ал�ағырды өлтірсе,

Өзіміздің Едіге

Өзіне май деген бар

Шұбарлардың тұяғы-ай.

Қайда барса Едіге,

Алып жатыр сыбаға-ай.

Біздер кө�іп кеткенде,

Өзіміздің тумамыз

Барады ғой соған-ай.

Мұсекені жауласақ

Болады онда қалай-ай?

Ойыма бір іс келіп тұр,

Аққұла аттан ерді алма,

Қылайық бұған сапар-ай.

Ерлесеңіз атыңды,

Алмай-ақ қой еріңді.

Сабыр етіп басыңыз,

А�у қылған көңілді.

Жазғаны �ығар Алланың,

Жоқтамай-ақ қойыңыз,

Өтіп кеткен өлімді.

Не қыларымды біле алмай,

Мен де кезіп жүр едім,

Азайтып алып елімді.

А�уменен бүлдірме,

Ноғайлы деген еліңді.

Жоқтамай-ақ қоя ғой,

Жақынға кеткен кегіңді.

Мұсылманды жаулама,

4940

4950

4960

4970

190

190

191

ОРАҚ – МАМАй

Тыңдасаң менің сөзімді.

Ноғай халқын �аппай-ақ,

Біледі әркім жөніңді.

«Бас жарылса білдірме,

Бөрік і�інде» деген көп.

Ол Жаңбыр�ы болғанмен,

Едіге дейді тегіңді.

Ойласа келсең, Ореке,

Былай сапар қылайық,

Ала қойсаң тілімді.

Жерді құртқан жел аяқ

Менде ерлеп мінейін,

Сізбен бірге жүрейін.

Өз қорама жаппай-ақ,

Біз жортқан бөріміз

Несібені көрейін.

Жөн десеңіз жүр дерсіз,

Сізге бір кеңес берейін.

Дәл бедеуге ер салып,

Құйрық жалын өрейін.

Шығыста бар дейт сары орыс,

Бағындырып алалсақ,

Түгелденер дүниең.

Ореке, айтқан кеңесім

Хақ ісіне көнейік.

Кеткен елге дүз салып,

Қайтып кел оған демейік.

Ноғайды жеңіп хан болған�а,

Жайымызға жүрейік.

Шығыстағы орысты

Салт атпен жол жүріп,

Түрін байқап білейік.

Омыски мен Томыски 

Жер �амасын �енейік.

Батыс жақта бар дейді,

ұлы борсақ жер дейді,

Кі�і борсақ �өл дейді.

Сұраусыз жатқан екі құмда

Байтақ жатқан ел дейді.

4980

4990

5000

5010

192

БАТыРлАР  ЖыРы

192

193

Сол елдің түрін көрейік,

Пайдалы бізге жер бар ма,

ұрыссақ �ама келгендей.

Діні басқа ел бар ма,

Халық аралап келейік.

Айналып жаман адам, Ореке қосқа �абар,

А� бөрі рызығын іздеп табар.

Қаулаған қалың қоға қан�а тоғай

Һаммасы бір �ырпымен қаулап жанар.

Мұсаның мынау он бір баласына

Алдында жарқыраған сіз бір �онар.

Кеткенге кіналаспай айтып өкпе,

Оңбайтын жаман адам дүзін салар.

Келейік ел аралап елге қайтып,

Кеуірде біз қолайлы тапсақ миясар 

Бұл қалған он біріміз аттанайық,

Бір басын інілерінің мыңға санар.

Ерітіп жау жауласаң, дұ�пан тауып,

Баласы бұл Мұсаның мейірі қанар.

Хан болсақ дұ�пан жеңіп, таққа мініп,

Атаның дабысына сонда жарар.                

Қалмақты ұрыспенен алсақ жеңіп,

Басқаға өзімізден бермей хабар.

Ореке, тыңла, сөзім осылайды-ай,

ындыны ел хан өткенсін қосылмайды-ай.

Келейік ел аралап біз екеуміз, 

Ей, батыр, а�уды бас, осыны ойлай.

Біз мұрын, сары орысты алалмасақ,

Малай да жаққан отын ысырмайды-ай.

Мұсаның сізден басқа балалары

ұқсаған атасына ісі қайда-ай.

Шаманы орыспенен көрісейік,

Қатты хан басынан құс ұ�ырмайды-ай.

Атамыз ел жинаған дұ�пан жеңіп,

Хан болдық жиынды елге таққа мініп.

Жаңбыр�ы, Мұса болып елді айырдық,

Бақ қонып келатқанда жаңа үлгеріп.

Сынайық қайрат қуат кү�імізді,

Біз бұрын ата еліне жүрдік сеніп.

5020

5030

5040

5050

192

192

193

ОРАҚ – МАМАй

Ерітіп біз балларды жау жаулайық,

Шамасын сары орыстың көріп келіп.

Бұл жүрген он біріміз жауға жерік,

Жақынның қиясына қалдық көніп.

Жау тауып жақын жерден, ат қинамай,

Ал�ағыр жазмы� солай қалды өліп.

Телағыс, Күнкемен елді алды деп,

Біз үйде отырмайық құр күйініп.

Ореке, тілімді алсаң ойым осы,                 

Дұ�панмен ұрысайық бір сүйініп.

Ау, Ореке, бір кекті дұ�пан Қатты хан,

Әркім соны зор қалмақ деп мақтаған.

Атамыздың мирас жолы осылай,

Қайда дінсіз болса соны таптаған.

Дарыйский ескі Омскмиді билеп тұр,

Пұт �ойынды Құдай қылып оттаған.

Томскиде Кербегежин бұ да орыс

Сары жезін �оқынуға сақтаған.                  

Бұл екеуі әзір бізге ылайық,

Жас �ыбықтай қайысады қатпаған.

Әттең, дүние-ай, Қатты ханның жері алыс,

Оған е�кім көптен бері батпаған.

Байтақ жатқан екі құмда ел дейді,

Қарлыға� тай қалың халық қаптаған.

Бұл көп елдің өзі-ақ бізге бағынар,

Адамы жоқ құрал жинап жақтаған.

Мақұл көрсең, ел қыдырып келейік,

Теріс көрсең, онда, ойыңды айт маған.

Орақ Мамайдың бұл сөзін мақұл көріп, олай болса мен атым-

нан ерімді алмаймын кәне атыңды алдыр деп еді Мамай өз сөзіне 

өзі  �ықсынба  бұ  да  атын  алдырып  ерлеп  мініп  екеуі  е�кімге 

сырын айтпай сұраған адамдарға бір-біреу білік қылып келеміз 

деп  жүріп  кетті  енді  екеуінің  жүрісін  айту�ы  тұрмыстап  сөз 

қылады.

 Ерлеп еді ер Орақ

Аққұла атты �амданып.

Дәл бедеу атқа хан Мамай

5060

5070

5080

194

БАТыРлАР  ЖыРы

194

195

Бұ да мінді сайланып.

Қондыгерде көп ноғай

Жата берсін жайланып.

Екі өзендегі орысқа

Жүрді бұлар жолданып.

Ел аралап, жер көріп,

Келейін деп айланып,

Ауылдан �ыққан бойымен

Омыскидегі орысқа

Жеті күнде жетіпті,

Екі төре қиналып.

Жоқ іздеген жолау�ы

Жолыққанға айтады,

«Жүрміз,—дейді,— сандалып».

Көрген орыс бұларды

Сыртынан қалад таңданып.

Сылтаулап жүріп батырлар,

Түрін білді аңғарып.

Арада ү� күн жол жүріп,

Домскидегі елдерге

Құлады ерлер ол барып.

Жортар атқа ү� күндік

Екі судың арасы-ай.

Қамалы бар, қала жоқ,

Бөлек-бөлек көрінді

Орыстардың қаласы-ай.

Құдай талап оңғарса,

Келетіндей көрінді

Бұл орысқа �амасы-ай,

Жинамай-ақ басқаны

Тек Мұсаның баласы-ай.

Орыстың көріп �амасын,

Екі батыр қайтады-ай.

Мұса болып бұл елге,

Келерміз деп оңа�а.

Бұл еден �ығып екеуі,

Төтелеп жүрді батысқа-ай.

Бұл жүргенде екеуі,

Мақсұттары жөн көрген

5090

5100

5110

5120

194

194

195

ОРАҚ – МАМАй

Дұ�панмен кетет �абыспай.

Ерлердің �ері тарқамас,

Бұл дұ�панмен атыспай.

Қылы�тасып, �абысып,

Қарағанға батыспай.

Екі құмға төтелеп,

Не�е қонды далаға

Қоржыннан дәм татыспай.

Бұл екеуі жол жүрді,

Түнделетіп жортақпен,

Қоғалы көл батпақпен,

Қайнар бұлақ аппақпен,

Сары жалас сексеуіл

Желі қалған тоқпақпен,

Ит мұраның көлімен.

Бұл он күндей жол жүрді

Не�е құрғақ қатқақпен.

Онын�ы күн дегенде,

Сонда жеткен секілді

Кі�і борсақ дегенге.

Бір қой�ыға жолықты

Қойын жайған оттақпен.

Екеуінің мінгені

Дәл бедеу мен құлады-ай.

Жай жүрсінбе екеуі,

Кісі атындай бұлады-ай.

Өнері артық аққұла ат

Ер Ораққа сыралғы-ай.

Құла атпенен жарысып,

Дәл бедеу атты екеуі

Талай жерде сынады-ай.

Болдырмайды бұ дағы-ай

Мінуге бұ да �ыдады-ай.

Ел �етіне келген соң,

Бұл қой�ыны көрген соң,

Үндемеді хан Мамай.

Батыр Орақ сөзбенен

Қой�ыдан жөнді сұрады-ай.

Қой�ыға Орақ сөйледі:

5130

5140

5150

5160

196

БАТыРлАР  ЖыРы

196

197

—Қой�ы бала аман ба?

Көп болсын баққан жаярың.

Жөніңді айт�ы не елсің,

Кім болады баярың?

Шие менен талы бар,

Жайылып жатқан малы бар,

Сарылығы тағы бар,

Биік-биік құмы бар.

Атын айт�ы қайырың.

Шамасын сөйле қан�а халық,

Басқарып тұр кім елін?

Орақ, Мамай мен,—деді,

Жоқ қараған Еділден.

Жоқ жоғалтып, ел кездім

Еділдегі елімнен.

Атымды білген ел болса,

Сұрамай-ақ өзімнен

Сол деп меңзейт түрімнен.

Бұл елінің дініне

Сөйлей бер, қой�ы, еліңнен.

Ел і�інде байы кім,

Халыққа қорған еріңнен

Мырзасы бар ма жана да

Тартпаған қолын бірінен?

Еліңде тұлпар ат бар ма,

Бәйгеден озып ілінген?

Аты �ыққан бай бар ма,

Халыққа жаққан білімнен?

Түзу мылтық, жүйрік ит

Бұл еліңде кімде бар?

Құмай құсап жүгірген

Жорға бар ма атақты,

Жал құйрығы төгілген?

Алғыр сұңқар кімде бар,

ұ�қан құсты қиятын,

Төбе-төбе қылатын,

Аң жібермес жүгірген?

Осыларға жоқ�ымын,

Сұрадым, қой�ы, �ыныммен,

5170

5180

5190

5200

196

196

197

ОРАҚ – МАМАй

Білгеніңді жасырмай

Айт�ы бір, қой�ы, тіліңмен.

Сонда қой�ы сөйледі:

—Екі асыл ақсұңқар,

Білдірдің айтып жөніңді.

Көргеннен соң түріңді,

Тек адам емес болар,—деп,

Ойлап едім өзім де.

Орақ, Мамай болсаңдар,

Есітеміз сыртыңнан,

Едіге дейді тегіңді.

Дін мұсылман еліне 

Едігедей құмайдың

Аты мағлұм білінді.

Сөйлетпекке құмарсың

Бір қой баққан ініңді.

Жоқтарыңнан сұраған,

Есіте қойса құлағым,

Аяймын ба тілімді.

Бастап жайды айтайын,

Ү� жыл бұрын осы ел

Бермен қарап бөлінді.

Мұнан бұрын мекені

Түркістанның төрінде,

Хиуаның түбінде

Қызылбас Шиға жау болып,

Көтеріліп біздің ел,

Осылай қорқып бөлінді.

Сонан үркіп қа�қаннан,

Осы екі құмға кідірді.

Басында бермен кө�кенде,

Хан Мамайға кірерміз

Дегені бар ет көңілде.

Жаңбыр�ы, Мұса жау болып

Жатыр деген хабарды

Есіткен соң біздің ел,

Баралмай отыр Еділге. 

Он мыңдай халық бұл жерде

Малын баққан �аруа.

5210

5220

5230

198

БАТыРлАР  ЖыРы

198

199

Әр �ұқырда бөлінді,

Басқарып тұрған адам жоқ

Аты �ыққан білімді.

Мекенінде тұрғанда,

Аты �ыққан бір адам

Нәрікбай деген дәулеттен

Кө�е алмай қалды кейінде.

Ендігісі бұл елдің

Тырна қатар �аруа,

Адамы жоқ білімді.

Аты �ыққан мырза жоқ,

Тама деген сараң ел.

Қаламайды көңілі,

Қайсысының беруге.

Есітемін қариядан

Сендердің атаң Едіге,

Онан туған Нұрадын

Ай мен күндей көрінді.

Онан туған Шарабас 

Жаман болған көрім-ді.

Болған соң жаман Шарабас,

Халық кетіп жөніне,

Біздің бұл ел, ағалар,

Ноғайлының сұрасаң

Тама деген руы.

Сол уақытта бөлініп,

Бүткіл тама жайланған

Қызылбас Шиға жеріне.

Шарабастың жиені

Нәрікбай еді бұл елге

Пайдалы болған білігі.

Осылай сөзін тыңдай бер,

Шынжыр атай жүдәлі-ай,

Екі құмдағы бұл елдегі

Ел екен деп сұрамай.

Атадан бермен на�ар ел

Есітуім үлкеннен

Тама деген ноғай-ай,

Атадан ақ солай-ай.

5240

5250

5260

5270

198

198

199

ОРАҚ – МАМАй

Қонатын жерін білетін,

Жөніменен жүретін

Бір адамы бұл елдің

Көк тарлан құсты Толағай

Осы адамға айналат,

Шеттен келген қонақ-ай.

Сілтеген жөнім сұрасаң,

Білігімді артық жоқ

Осы елде мұнан-ай.

Ел-мекенде жүргенде,

Көк тарлан құсы ол байдың

Алды арқар, бұлан-ай.

ұ�қан құсты өтпейт деп,

Мұнан артық қыран-ай.

Халық ақлия айтады,

Шыны артық Мұзбалақ

Жаратқан деп Құдай-ай. 

Ү� айда бір түлейді,

Түлетіп �ықса тілейді,

Артық дейді сірәлі-ай.

Жайылады  тұқымы

Бастырмайды ұяны-ай.

Дабысымен бұл құсты

Талай бектер сұрады-ай.

Құс бермес түгіл әдеті

Құс сұраған адамға 

Бермейді де жауап-ай.

Сұраған жоғың сол болса,

Толағай байда бірі бар,

Бір жоғыңның түрі бар.

Атасы құс болғанмен

Көк тарлан құстың пірі бар.

Жаралған әбзел жануар

Деп айтпаймын сендерге,

Толағайдан ізі бар.

Құсбегілер көп көрді,

Көк тарлан құстың деп айтпайт

Не�е білгір міні бар.

Көк тарланның �еті жоқ,

5280

5290

5300

5310

200

БАТыРлАР  ЖыРы

200

201

Айта берсе сөзінің

Адамдай жана есі бар.

Деп айтады өзінің

Іруін а�қан алтындай

Нұры бар екі көзінің.

Бірақ қайырып айталмайт,

Бәрін білет сөзінің.

Мен сендерден аяман

Білгенім осы өзімнің. 

Көк тарлан құсты алалсаң,

Мақсұтың бітет өзіңнің.

Қонаға соған жетесің,

Екі сұңқар жолданған.

Толағай байдың мекені

Қасында бек �ыңы бар.

Көптен бері жайлаған,

Жазы-қысы жайлаған.

Жазы-қысы қызыл ет

Қоңсылары �айнаған.

Жанат пенен Сырдақты 

Боқжамадай тайлаған.

Жоқ жұқасы бұл елдің

Жанжағын байдың торлаған.

Көк тарлан құстың дәулеті

Бұ ноғайды жинаған.

Екі асыл бекзада,

ықбалың болса солай-ды,

Құс аларсың мырзадан.

Менің айтып болғаным,

Мұнан артық не білсін

Далада қой�ы қой жайған.

                 

Қой�ыдан Толағай байдың ауылын сұрап көк тарлан құстың 

хабарын естіп бұл құсқа көңілдері кетіп, сұрап алмақ�ы болып 

екеуі қонаға Толағайдың үйіне келді.

Бай жайлап қондырып түнде жатып ертенгісін:—Танымадық 

кімсіңдер  жұмыстарың  бар  ма?—деді.  Сонда  бұлар  айтты:— 

Бізді Орақ Мамай жіберді дейді. Еліміз Еділде болады.—Байда 

бір  құс  бар  деген,  соң  аламыз  деп  сұрай  келдік  деді  сонда  бай 

5320

5330

5340

200

200

201

ОРАҚ – МАМАй

қой�ы айтқандай үндемей төсегінде жата берді. Бай үндемеген 

соң екеуі атын алдырып мініп:—Қап осыдан елге барып қайтып 

келіп Құдайыңды есіңе салармыз деп кейіп аттанды.

Бұл  Толағайдың  баласы  жоқ,  бір  он  екі  жасар  Қалипа  де-

ген  қызы  бар  еді  өзі  еркек  көрмейтін  сатыр  еді.  Үйіне  жат  кі-

сілер  келген  соң  қасындағы  бір  қара�ысының  үйінде  жатып 

еді. Бұлар аттанып бара жатқанда қыз тұрып сабақтан сығалап 

қарады, қараса бұл екі адам аттарын бежеріп ұрып кейіп бара 

жатыр  екен  екеуінің  екі  иығынан  екі-екіден  төрт  �ырақ  жа-

нып, жалыны аспанға �арпып барады. Қыз кереметті адамдар 

екенін біліп мұны көріп орамалын қолын қлына алып жатқан 

үйінен жалмажан жүгіріп келіп, әкесіне сөйледі.

Қыз Қалипадан

—Отырмын, жан ата,

Қолыңдағы қара мен,

Қыз да болса баламын.

Жат кісіге көрінбей,

Жасырынып қаламын.

Аттанып кеткен қонаққа

Мен батыл көзді саламын.

Жабықты түріп сыртынан,

Екеуіне қарасам,

Кереметін көрген соң,

Жарты есімді танамын.

Бес күн�ілік жалғанда

Берген Құдай талабын.

ықпалды қылып талабын

Білуімнен екеуі

Көңіліне алған ісінің

Істеп бір жүрген талайын.

Екеуі мінген секілді

Аттарына өкпелеп.

Қатты кетіп барады,

Қам�ылап атын тепкілеп.

Төсегіңді жайдың ба,

Бағлан сырбаз сойдың ба?

Нені кетті кек қылып,

5350

5360

5370

202

БАТыРлАР  ЖыРы

202

203

Кетіп барат екеуі

Алды артына қарамай.

Басын тартып атының,

Қам�ыменен ұрады-ай.

Қылуасын, жан ата,

Жүгіріп келдім жек көріп. 

Мына кеткен кісінің 

Жек көріп келдім сыяғын.

Қыз да болсам мен едім

Қолыңдағы �ырағың.

Түрін көріп олардың,

Болмады үйде тұрағым.

Аруақ қонған ер екен,

Мына байтақ таманың

Осылар сұрар сұрауын.

Не бұйымы бар екен,

Сұрадың ба олардан?

Қайдан жүрген жолау�ы,

Аты жөнін білдің бе?

Кім екен, әке, қонағың,

Сұрадың ба қонақтың

Үйіңе келген бұйымын?

Әркім-ақ жақсы көреді,

Дүниенің жиюын.

Мына жалғыз қызыңа

Жайын айт�ы қонақтың

Түрі бір қандай сөзінің?      

Әкесінің айтқаны:

             

Толағай сонда айтыпты:

Ноғайлы екен, �ырағым,

Әкеңнің үйіне келген қонақ-ай.

Деп айтады ноғайдың

Біз Мамайы мен Орағы-ай

Қонуменен мен тұрды ма,

Көк тарлан құсты сұрады-ай.

Олардың айтқан сөздері

Көңліме қалды ұнамай.

5380

5390

5400

202

202

203

ОРАҚ – МАМАй

Бермейтұғын болған соң,

Айтпай қалдым жауап-ай.

Аттарын алдыртты сонысын,

Ертеңгі асқа қарамай,

Сонан кетіп барады.

Танымайтын жат түгіл,

Сұрады досым талай-ай.

Талай пат�а тәж киген,

Сұрай келді анайы-ай.

Бермегенде соларға,

Бұларға берем қалай-ай.

Неме керек ел кезген

Еділден екі ноғай-ай.

Көк тарлан құсты өзіме

Нәсіп қылған Құдай-ай.

Құдайдың берген малы бар,

Көк тарлан құсым тағы бар.

Шырағым, әкең бағы бар,

Салтаң атты жолау�ы

Олар түгіл бүгінде,

Әкең кімнің енесін ұрады-ай.

Көк тарлан құсты сұрады

Үйіме келген қонағым.

Олардың айтқан сөзіне

Таң-тама�а қыламын.

Өмірімде көрмеген

Жатқа қайтып қиямын.

Байтақ жатқан таманың

Сұрайын деп солар сұрауын

Қай жерінен сынадың,

Несін көріп қорықтың,

Сөйле�і, енді, �ырағым.

Қалипа сонда сөйледі: 

—Иә, әке, үйіңе келген қонағың

Екі бірдей бөрте атты,

Қаһарымен төрт атты.

Кәрленіп атқа мінгенде,

Әуеден найзағай ойнап, өрт атты.

5410

5420

5430

5440

204

БАТыРлАР  ЖыРы

204

205

Бұл а�уын баспаса,

Алып кетер құс түгіл,

Мен секілді бейбақты.

Шақырып алып құсты бер,

Дос болып оның ізіне ер.

Құсы да құрысын, жан тәтті. 

Көк тарлан құсты қолға алып,

Жүгірген аңға саласың.

Алтайыны ізденіп,

Қия �ыңды қағасың.

Құс сұраған кісіге

Жауап бермей қаласың.

ықтайтұғын панаң жоқ,

Болса халің барасың,

Не кү�іңе сенесің?

Сен Толағай болғанмен,

Кө�іп жүрген тамасың.

Олардың көрсең қайратын,

Бар есіңнен танисын.

Иығынан жанат қос �ырақ,

Керемет-ті адамдар,

Көрдім оның �амасын.

Дос бол да құсты оған бер,

Дос болған халыққа расым.

Құсты алса жақсы болар ед,

Қалып аман бұл басым.

Айтайын білген сөзімді,

жүктеу/скачать 2,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: