«Мәдени МұрА» МеМлекеттік бАғдАрламасының

174

БАТыРлАР  ЖыРы

174

175

Құ�ақтасып дос болам,

Ағысқа алып барамын.

Бойым балқып еріді

Ерлігіне мұғайын.

Атымды беріп мен кө�сем,

«Қорқып кө�ті мырза» деп,

Айтар халық сыртымнан.

Заманның білем солайын,

Шақырып алдым сендерді

Білдіруге жөнімді,

Осылай көңілім, ағайын.

Телағыс, Күнке қос балуан

Бұларға мұндай ойлай ма?!

Көбейіп саны тумаса,

Жақынға залал ойлар ма

Мұсаның мына балларын

Қанасына толмаса,

Жазым болар біреуі.

Шекарасын айырып,

Басқа жаққа қонбаса.

Бұлар кетсе бір жаққа,

Көрермін мұның көттерін.

Тоқалдан туған жетеуі

Бұлардан артық қорғаса.

Жат жерге барған адамды

Кім таниды сыр білмес,

Белгіменен бармаса.

Қыран құс пен жүйрік ит,

Тұлпар атты болмаса.

Күрең атты берейін,

Шалғып-�ар�ап мойымас.

Дұ�пан жерін алжасып,

Күні-түні ылғаса.

Дос бола ма бүйтпесе,

Көңлі кеткен адамға

Өзі іздеп бармаса.

Саудасы да келді ғой,

Көп жылқы Орақ берді ғой.

Іздегенім мал болса,

4450

4460

4470

4480

174

174

175

ОРАҚ – МАМАй

Берер едім оған да

Ерлігімен елірмей,

Мекер мен ақ кем болса,

Әнжінің тілін алмаса,

Мен болдым деп масықпай,

Жақынға көзін салмаса.

Мұсеке  мырза  мұны  айтып,  атымды  дос  болып  Телағысқа 

беремін  деп,  атын  қосарға  жетелеп,  қасына  бір  қос�ы  ер-

тіп  Телағыс,  Күнкенің  аулына  жүріп  жер  ортаға  келгенде 

қасындағы  адамның  біреуін  жұмсады.—Бар,  Телағысқа  ха-

бар бер мен Телжалмаған күрең атты алып келемін деп біреуді 

оздырып жіберді. Ол адам Телағысқа хабар берді. Мұсеке мыр-

за «Телжалмаған күрең атты саған дос болмаққа жетелеп әкеле 

жатыр» дегенде Телағыс �е�ініп жалаң аяқ отыр еді. Мәсісін 

киюге  асығып  �ақырым  жерден  алдынан  жаяу  �ықты.  Жеті 

атасынан �ынжыр төре, жаяу алдынан келе жатқан соң Мұсеке 

аттан түсіп жаяу жүрді. 

Сөйтіп  құ�ақтасып,  екеуі  дос  болды  сонда  Мұсеке  мырза 

көпті  көрген  адам  еді  екеуі  құ�ақтасып  көріскенде  төсіне  ақ 

мақта қойып көрісті.

Достыққа  көңіліміз  ақ  мақтадай  жұмсақ  мақтадан  ақ  бол-

сын деп сүйтіп аулына келіп күрең атты тастап Мұсеке атқа мі-

ніп аулына қайтайын деп тұрғанда Күнке Мұсекеге:—Біз бөтен 

жат елге барамыз күрең атты әкеліп беріп тұрсын жүріс болар 

тұрыс  болар  ұрыс  болар  қолынан  баққан  Телжалмаған  күрең 

аттың қайратын айтып кет,—деп, Күнкенің айтқаны:

Дос болмаққа әкелдің

Жанға өл�еген күреңді.

Жақынменен жау болдым,

Тұра алмаспын мен енді.

Дұ�пан көріп көп неме,

Көңіліне жел енді,

Білмеймін неден себебі. 

Бас�ы қылып қойыпты 

Жана келген немені.

Туған дұ�пан болғансын,

Көрмес оған іс қылдым,

4490

4500

176

БАТыРлАР  ЖыРы

176

177

Жарылса да жүрегі.

Қыла берсін олар да

Не болса да керегі.

Мен кө�пекке отырмын,

Кімге ауса да ықтияр.

Мына байтақ ел енді

Телжалмаған күреңді

Құлынынан ұстаған,

Білесің ғой қайратын,

Жәйін айтып бер енді.

Мұсеке сонда сөйледі:

—Сендерменен дос болдым,

Далада жүріп сендердің

Қайратыңа мас болдым.

Туғаныңменен қас болдың,

Бөтен жұртқа барасың,

Ерген елге бас болдың.

Сұрасаң менен күреңді,

Күреңде қайрат көп еді.

Мен көптігін айтайын:

Күн �ыға мінсең күреңді,

Ақ Еділ, Қара Еділ,

Бала Еділдің әр жағы

Қылы�тың қызыл құмы еді.

Құтпанды үйде оқисың, 

Аралап осы ү� өзенді,

Отыз күнін бұлардың

Айналасы керуенге

Тоқсан күндік жол еді.

Асығыс жұмыс көп жүрдім

Ке�егі анау күнімде.

Болғанымда кезінде,

Бір мен емес күреңнің

Бұл қайратын тауарлық

Қайсысы да біледі.

Қиын-қыстау іс болса,

Болдырар деп ойлама,

Ерге көмек береді.

Қо� болып тұр, а, батыр,

4510

4520

4530

4540

176

176

177

ОРАҚ – МАМАй

Құтты болсын, мен бердім.

Айта берсем таусылмас

Күрең аттың жөні енді.

Жаныма өл�еп ұстадым,

Сонда асығып қыспадым.

Әкеліп бердім атымды,

Азарына �ыдамай.

Мұсадан туған �о�қаның

Дос болып менен сұраған

Малы да жоқ аяған.

Орақтың сөзін тыңдамай,

Атымды қимай тастадым.

Өзімнің көңілім ұнатып,

Күреңді бердім дос болып,

Мұқасын деп дұ�паның.

Күреңнің несін сұрайсың,

Талабыңды оң қылсын,

Көрерсін Құдай қосқанын

Ойма күрең, �ын жүйрік,

Көргенім жоқ мұндай жылқының

Құспен бірдей ұ�қанын.

Мұсеке мұны айтып аулына қайтып келе жатып күрең атты 

өзі беріп берседе күрең аттың әрбір түрлі қайраттары есіне түсіп 

толғап келе жатыр сонда Мұсекенің сөзі:

Телжалмаған күрең ат

Мен мінгенде тай еді-ау,

Мінсем көңілім жай еді-ау.

Қайратын көрген көп ноғай

Мінбей түспей бай еді-ау.

Еділден �ыққан екі су

Үзенгімен келмейтін,

Тай күнінде күреңнің

Терең өткел сай еді-ау.

Күреңді бақтым жасынан,

Жан аяй ма ат түгіл,

Көңлі кеткен досынан.

Қайратына мас болып,

4550

4560

4570

178

БАТыРлАР  ЖыРы

178

179

Елде мендей бар ма екен,

А�ық болып қосылған.

Күреңдей жылқы туар ма,

Күні-түні ылғасаң,

Жануарды қинасаң,

Бірден бірге қайрайтын

Күн сайын асырған.

Көңлім нағыз кеткен соң,

Неге аяйын күреңді

Көңлім кеткен досымнан.

Артық туған асылдан

Тұлпар еді жануар.

Туған екен Ағысқа

Енді ойласам басынан.

Бәрекелді, болайын

Қырмызы қызыл �апандай.

Күрең аттың түсіне

Не болғаным білмеймін.

Досқа берген күреңнің

Қайраты түссе есіме,

Теңімді тауып дос болдым,

Қайғырамын несіне.

Бергенім жоқ е�кімнің

Көрсеткен абай кү�іне.

Ер опынар болар ма,

Қолдан қылған ісіне.

«Барады кө�іп алысқа-ай,

Атын беріп Ағысқа,

Қорқып кетті деп айтар»,

Мен де кө�сем қалыспай.

Қара басым қалайда

Қалайын кө�пей қоныста-ай.

Сөз кетіп еді Орақтан,

Отырайын ығыспай.

Құдай жәрдем болат та,

Көптігі түсіп көңліне,

Көрсете қойса туысты-ай.

Мына Әнжі кесірі

Ноғайлыны айырды-ау,

4580

4590

4600

4610

178

178

179

ОРАҚ – МАМАй

Қайдағы бастап жоқ істі-ай.

Арасынан қан өтті,

Туымыз еді Едіге.

Өмірін�е кетеді-ау

Бір-біріне жуыспай.

Оңбассың Мұса баласы,

Болсаң да не�е туыстай.

Туғаныңмен жау болып,

Тіпті иттер ырысты-ай.

Күреңді бердім Ағысқа,

Қайым туған �абысқа-ай.

Күреңім түсіп есіме,

Мен досыма берсем де,

Қай-қайдағым құрысты-ай.

               

Мұсеке мұны айтып келді. Телағыс, Күнке бөлініп кө�ті. Он 

сан Ноғайдың екі есесі Телағыс, Күнкеге еріп кө�ті Әнжі біліп 

жүр екен бұл мақұл келді. Орақ Мамайда ел �үлдіреп аз қалды. 

Телағыс Күнке көтеріліп, кө�іп, Қондыгердің ауыр жұртының 

үстінен құлады. Құлаған елдің і�інде Едігенің тұқымы бар де-

ген соң ел бұл ел жиналып Телағысты хан қойды Телағыс хан 

болып дәуірге келді. Бұл хабарды Мұсеке есітіп көңлі бір жерге 

желденді. Мен досыма барайын, мен күрең атты апарып берген-

де �ақырым жерден жаяу �ығып еді бұл күнде сол ойда отыр-

мекен  ия  болмаса  хан  болған  соң  ұмытып  кеттімекен,  қасына 

қос�ы алып жүрмек болды.

Бұл Мұсеке мырза атанғанда қалай-қалай атанған соны ба-

яндап айтайын:—Бұл Мұсеке жаңа жігіт болып келе жатқанда 

бір жыл түйе жылқы бір қара �екпен мен ауылдас болып үйіне 

келген қонаққа жаңағы қойы көп қара �екпеннен бес бойдақты 

бір құлынды биеге қарыз алып, соя-соя сол қара �екпенге бе-

ретін  жылқысы  бес  жүз  құлынды  бие  болып  еді  сол  бес  жүз 

құлынды биені берген�е телжалмаған күрең атты қара �екпен 

кепілге ұстап тұрып еді. Бұл өзі ноғайдың көп жері еді. 

Ағайыны  жылулап  бес  жүз  құлынды  биені  қара  �екпенге 

апара бергенде қара �екпен айтып еді:—Әй Мұсеке бұл жылқы 

сенде тұрсын күрең атты қимай өзі алып еді. Мұсекегеде дүние 

керек  болса  Ораққа  дос  болып  беретін  еді.  Мал  керек  болса 

Орақтың  саудасына  беретін  еді.  Бұған  мал  дүние  керек  емес 

4620

4630

180

БАТыРлАР  ЖыРы

180

181

Телағыстың ерлігіне қызығып берді. Мұсеке сол ер досына келе 

жатып бұл күнде хан болды бұрынғы көңілде тұр ма, ия болмаса 

хан болған соң, ұмытып кетті ме,—деп уайымдап келе жатып 

жол�ыбай қасындағы қос�ыларына толғап айтқан сөзі:

Телжалмаған күреңді

Тілеген достан аяман,

Күреңді берген досымнан

Көкіректегі �ыбындай

Солтан жанымды да аяман

Намарттің ісі о дағы,

Тілей келген досынан

Қолқасын салған аяман.

Досым еді Телағыс,

Шыбыныма таяған.

Сол досымды іздеп барамын,

Мен барғанда алдымнан

Азу тісі ақсайып,

Күліп �ықса жақсы еді,

Үйде болып қарағым.

Телжалмаған күреңді

Құлынынан ат қылдым. 

Досына беріп Ағыстай,

Көңлін оның хо� қылдым.

Қайратына қызығып,

Сұрамай-ақ әкелдім.

Арқасында күреңнің

Текдарлы асыл ақ сүйек

Ағыспенен дос болдым.

Қайтарайын қолқам досымнан,

Жүгіре �ығып алдымнан,

Десе бір «досым қо� келдің».

Сапар жүріп келемін,

Көңлім а�ық досымды

Көруге дүзін еңседім.

Менің досым хан болып,

Отырған �ығар тағында-ай.

Тұлпар берген Мұсеке

Көруге дүзін сағынды-ай.

4640

4650

4660

180

180

181

ОРАҚ – МАМАй

Бергенімде күреңді,

Жалаң аяқ кебіспен

Киуге жеңіл асығып,

Қырмызы қызыл �апанды

Иығына жамылды-ай.

Шақырым жерден жүгіріп,

Алдымнан �ығып, ол досым

Алып еді қолымды-ай.

Көңлім ырза болып ед,

«Білді,—деп,—досым пұлымды-ай».

Дүние мал алмаймын,

Тұрса досым болар ед

Сол күндегі көңілде-ай.

Арғы атасы асыл тек,

Тұрған �ығар жан досым

Сол көңілден жаңылмай.

Аңсап келем көруге

Күреңді берген достыға.

Бақ қоныпты басына,

«Хан болып артық кетті» деп,

Көкірегім артық жасқанба.

Артық туған Ағыс қой,

ұмытпас досын асқанға.

Мәгер көңлі болмаса,

Күреңді берген Мұсеке

Жете алмас қайтып достарға.

Сол көңілде тұрмаса,

Мат болғандай балалар,

Болады-ау күлкі кейінгі

Аңдысып жүрген қастароға

Хабарлас Ағыс бармысың

Таққа мінген ханбысын

Үйде болсаң жылдам �ық

Сағынып келді �ал досың

                         

Мұсеке мұны айтқанда Телағыс алтын тақтың үстінде отыр 

еді  Мұсекенің  даусын  естіп  тақтан  қарғып  түсіп  есікке  қарай 

жүгірді  бірақ  есікке  барғанда  бір  оймен  кідіріп  �ығатын 

ұста  деп  өзі  �ықпады  хан  үйде  жүгіріп  жүрген  соң  енді  кім 

4670

4680

4690

182

БАТыРлАР  ЖыРы

182

183

�ықпасын далаға адамдар �ығып атын ұстап түспеді адам мен 

ісі жоқ жана айқайлады:

—Хабарлас, Ағыс, қайдасың?

Керегі жоқ басқаның,

Атымды Ағыс байласын,

Достығымды ойласын.

Бәрің де түсіп атыңнан,

Қасымдағы жолдасым.

Досымды көрмей түспеймін,

Жайланып белді �е�пеймін.

Не қылайын басында,

Құдайлық дос болған соң.

                  

Жана Ағыс хан тақтан түсе жүгірді бірақ есіктен �ыға ал-

мады мұның жүгіре �ықпай жүргені есікке келген�е көңліне 

бір  қиял  түсіп  Мұсекенің  даусын  естігенде  бұл  қиялы  ойдан 

�ығып келеді. Қиялы мынау болды Мұсеке хабарлас қылғанда 

Қондыгердің  жұртының  ауыр  білері  жағалай  орда  толып 

кеңеске келіп отыр еді. Үйден жүгіре �ықсам бұл жұрт ойлар 

біз мұны Едігенің тұқымы деп хан қылып қойсақ артынан кел-

ген бір �алға кетті деп сөз қылар деп осыған тоқтап жүр екен 

болмаса көңлі дұрыс �ығатын Телағыс �ығалмаған соң Мұсеке 

аттан түспей атының басын бұрып мына сөзді айтып жүре бер-

ді:

Мұсекеден: 

—Хабарлас, деймін, Ағыс,

Осы ордада бармысың?

Достығым түсіп есіме,

Сапарланып жол �ектім

Ойламай жолдың алысын.

Нұр жүзіңе а�ықпын,

Келгенім жоқ дүние,

Иә, қызығып мал ү�ін.

Таяған жанға тұлпардың

Көзімді жұмып іс қылдым

Шын досымның қамы ү�ін.

4700

4710

182

182

183

ОРАҚ – МАМАй

Кел, жүрейік, балалар,

Сұрамай берген қолқасын

Ақылсыз �алды не қылсын.

                  

Мұсеке  мұны  айтып  атынан  түспей  кейін  қайтты  хан 

сұрады  түсті  ме?—деп.—Жоқ  түскен  жоқ  кетіп  қалды  десті 

кетті деген соң жаңағы �ығалмай жүрген хан жалма-жан ор-

дадан �ығып қорадағы тұрған Телжалмаған күрең атты ерлеп 

мінуге  асығып,  жайдақ  мініп  бір  төбенің  астымен  Мұсекенің 

алдын тосып, аттан түсіп қолын қусырып сәлем берді. Мұсеке 

сәлемін  алмады  Телағысқа  назар  көзін  салмады  жүре  берді. 

Бұл  былай  кеткен  соң  Телағыс  жана  атқа  мініп,  бір  төбенің 

астымен  оралып  аттан  түсіп  қолын  қусырып  сәлем  берді. 

Сәлемін  алмады  жүре  берді.  Телағыс  не  қыларын  білмей  ой-

ланып тұрып-тұрып мұсылманға ү� жолы ел�і деп еді жана 

төбенің  астымен  оралып,  аттан  түсіп  қолын  қусырып  сәлем 

берді. Сол мезгілде тұсынан өтіп бара жатты да атының басын 

тартып тоқтап тұрды. Тоқтап тұрып айтты:—Иә, Телағыс мен 

хабарлас  қылғанда  неге  �ықпадың?  Мен  телжалмен  күрең 

атты  дос  болуға  әкеле  жатырмын  деп,  хабар  айтқанымда 

�ақырым жерден жаяу �ығып едің. Мен ойлап едім: «атыма 

�ықпаған  �ығар  менің  достығыма  �ыққан  �ығар»,—деп. 

Жоқ сен менің онда атыма �ыққан екенсің. Атыма �ықсаң ол 

ат  өзіңде  қалып  қалып  барады  мұнда  неге  келдің  достығыма 

келген болсаң жаңағы жерде неге �ықпадың сен ойладың-ау 

жаңағы  жерде  �ығуға  Қондыгердің  көп  елі  артынан  келген 

бір �алға ханымыз жүгіріп �ықты,—деп.  Иә құл, иә келмес 

пе деп айтады-ау деп. Жоқ олай емес еді. Сен хан мен қара бо-

лып  тұрғанда  сен  хандықты  қойып  достыққа  �ыққанда  кей-

інгіге үлгі болатын еді пәлен�елерде хан болып отырып досы-

на жүгіре �ықты деген әй әттең ақырзаман жақындап қалдау 

бізден кейінгі адамның көңлі аузы дос көңлі бос боладау �ір-

кін  сен  Қондыгердің  билерінен  ұялып  үйден  �ыға  алмадың 

жаңағы  жерде  оны  ұстап  тұрмай  өзің  хан  жайдақ  атқа  мініп 

алдымнан  ү�  түстің  ойлап  қара  жаңағы  жерде  �ыққаның 

абырой  меді  болмаса  бұл  абырой  ма  еді  ай  Телағыс  көңлің 

дұрыс  екен  ақылыңның  кемісі  бар  екен.  Ақылыңның  кемі-

сін  көңлің  дұрыстығына  өтінгенің  атың  мін  аулың  жүр  деп 

еріп қайтып келді. Біз не�е күн жайланып жатып қайтамын 

4720

184

БАТыРлАР  ЖыРы

184

185

деді. Сонысын ағайынды екеуі Телағыс Күнке келіп бұйымын 

сұрады Мұсеке мырза маған дүние мал керек емес дүние керек 

болғанда Орақтың достығына берер едім тек маған көңілдерің 

керек,—деді.  Сонда  Телағыстың  Мұсекеге  айтқан  жауабы 

Мұсекеге:

Менімен �ын дос еді құ�ақтасқан,

Бос қайтқан дұрыс емес біздей достан.

Ат берген асыл досы не берді деп,

Аңдысып сұрамай ма дос пен дұ�пан.

Алып кет керегіңді дүние-малдан,

Мырза едің көмектесіп, дабыл �а�қан. 

Айтасың дүние-мал керекпе еді деп, 

Таба алмай не ылайқат досың сасқан.

Арнаған менде қолқаң бола қойса,

Беремін �ыбынымды аямастан.

Қызықпай бір-біріміз дос болып ек,

Басында е� нәрсеге қарамастан. 

Бос қайтсаң осы арада менен досым

Қалғаным достығыңа жарамастан.

Көңліме бір ой келіп, ел �ақырттым,

Мойныма ұят мініп хабарласқан.

Алмасаң мал-дүние иә, досым,

Алып кет беретұғын мынау басқам.

Дос болдың меніменен а�ық болып,

Хан болдым Қондыгерге таққа мініп.

Өлгенім тірі жүрмей онда менің,

Бос қайтсаң құ�ақтасқан досқа келіп.

Қалдырмай қол астымды мен �ақырттым, 

Келсін деп кеңесіме хабар беріп.

Не айтсам әміріме халық тұрады,

Мұғайын бұл ауыр жұрт тұған көніп.

Сенен мен артық болып не қылайын,

Тұрмағым керек екен бізге жүріп.

Осыны ал, �ын дос болсаң менен, мырзам,

Елімді тұрмын ойлап ү�ке бөліп.

Кінәмді мен жүгіре �ыға алмаған,

Тастап кет, алып қолқа, досым күліп.

Әй, досым, бұл сөзіме құлағың сал,

4730

4740

4750

184

184

185

ОРАҚ – МАМАй

Қолқа емес ойлап тұрсам дүние-мал.

Біреуі ү� бөлімнің достық қолқаң,

Біреуін мен �ықпаған ұятыма ал.

Сұрайын бір бөлімді өзім тұрып,

ырза бол ықыласқа бақадар ал.

Ә, мырза, риза бол, жағдай осы,

Хо� келіп риза болмақ ердің досы.

Кө�іп кел өз қасыма адам алып,

Пәс болып опық жесін дұ�пан кісі. 

Азайып біз кө�кенде қалды халық, 

Сіз кө�сең азаймай ма ендігісі?

Кем-кемнен ел азайып бақ жеңілісін,

Жабырқап қала берсін құрып пысы.

Менімен дұ�пан болып, сапқа �ықсын,

ұрысып жеңем десе, жетсе кү�і.

ырзалық аузыңыздан лебіз �ығар,

Досыңның бітсін осы бір жұмысы.

Батырдың қолқасына ырза болып,

Сондағы бұл Мұсекенің әңгімесі.

Телағыс, жан аямас досым едің,

Басымды а�ық болып қосып едім.

Алдымнан күрең атпен ү� тосқан соң,

Өкпемді сол арада-ақ ке�іп едім.

Өкпемді достығыңа тастаған соң,

Жайланып ордаңда бел �е�іп едім.

Мен неге сендей осыға жат болмаймын,

Берген соң көбін бөліп несібеңнің.

Кім басын қосқан дейсін сендей досқа,

Қолқасын жанды алса да қойған босқа.

Бұл істі қылып тұрған менің досым,

Болсын деп бір даңаза дос пен қасқа.

Дариғай ендігі адам ести алмас,

Халық берген артық кетті-ау мына нұсқа.

Мұндай да кім естиді, Телағысжан,

Атадан артық десем сенен басқа.

Ә, досым, хо� кел десең, хо�-аман бол,

Болмайын неге риза ықласқа.

Тез барып, жылдам келіп қосылармын,

Телағыс, қо� болып тұр Алла қосса.

4760

4770

4780

4790

186

БАТыРлАР  ЖыРы

186

187

Айтушыдан тұрмыс сөз

                  

Мұны айтып Мұсеке �ал елге қайтты-ай,

Досына мырза көңлі бітті қатта-ай.

Қасына Қондыгерден әскер алып,

Еліне келді мырза ыждаһаттай.

Арада қан�а жүрсе мейлі білмес,

Еліне сау-сәламат амандасты-ай.

Мұсеке Қондыгерге кө�емін деп,

Өзінің дос, жарына хабар �а�ты-ай.

Бұл мырза үйін жығып ерген елмен

Біраз ел кө�еміз деп жабырласты-ай.

Мырзаға отыз ауыл еріп кетті,

Ораққа хан Мамаймен хабарласпай.

Секілді бағылан қызы Мұсеке �ал,

Ханына кө�іп кетті амандаспай.

Көп ноғай Телағыспен кө�іп кетті,

Өкпемен Ал�ығарды кесіп кетті.

Мұсеке жана кө�іп ерген елмен,

Кө�кенін ү� күн ұдай есітпепті.

Бұл жерде ү� сан қалды ханды бағып,

Азайды мұнда ноғай жұда тіпті.

Қарындас халық қайда бұл отырған,

Мамай мен ер Орақтан есіт кепті.

                  

Мұсекенің отыз ауылменен кө�іп кеткенін Орақ ү� күннен 

соң  есітіп  құла  атты  алдырып  ізінен  қуып  кетейін  деп  еді  Ма-

маймен ойласпай іс қылам деп аяғы мынау болды енді Мамайға 

барайын деп атын байлап қару-жарағын асынып, Мамайға ба-

рады. 

Мамай  да  есітіп  Телағыс  Күнке  кө�кенде  он  сан  ноғайдың 

жеті саны оларға еріп кетіп еді, жана отыз ауыл Мұсекемен еріп 

кетіп  ел  азайып  қалып,  не  қыларын  білмей  орданы  керіп  жүр 

еді, кезіп жүрген Мамайға келіп, Орақтың толғап айтқан сөзі:

Отырмысың ордаңда

Халық білген Мамайым,

Неге отырсың хан болып,

Кө�е-кө�е азайды

4800

4810

4820

186

186

187

ОРАҚ – МАМАй

Сұрайтұғын ноғайың.

Мырза кө�іп кетіпті,

Есіттім бүгін хабарын.

Азарына �ыдамай,

Алдырып едім аққұла ат,

Деп едім соғайын барайын.

Үйде бұғып қалған�а, 

Іс көрсетіп қалайын.

Қолыма түссе Мұсеке,

Алмаспенен �алайын,

Басына зауел салайын.

Ойлап едім осылай,

Бір ылайсаң қылайын.

Іс қылам деп ойласпай,

Қолымнан кетіп ағайын,

Ойласа келдім, Мамайым.

Дұрыс �ығар осы ойым,

Айт�ы, бір сенен сұрайын?

Ақиық алғыр мұзбалақ,

Біз тұқымы едік жез тырнақ.

Өз-өзіміз алжасып,

Кетеді деп артық бақ,

Қарап  тұрмай, ортаға,

Атын беріп дос болып,

Жаңбыр�ыға болды жақ.

жүктеу/скачать 2,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: