Талғат сайрамбаев
Зат есімді құрама баяндауышты тұлға
жүктеу/скачать 2,81 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сын есімді құрама баяндауышты тұлға.
| Зат есімді құрама баяндауышты тұлға. Зат есімдер есімді
баяндауыш құрауда басты тұлға болғанымен, енді түрлі көмекші етістіктер арқылы да құрама баяндауыш жасауда қызметі ерекше. Құрама баяндауыштардың бірінші сыңары ретінде зат есімдер мына тұлғаларда жұмсалады. Жалқы есімдер: Оның аты – Ал- пысбай екен (Б.Майлин). Орысша киінген жігіт Досанов Асқар eдi (С.Мұқанов). Зат есімдерге -ақа, -еке жұрнағының жалғануы арқылы: Кенет ол жөнге көшті. Бекен деген болам. Ауылдың көбі «Беке» дейді (Қ.Найманбаев). Жалпы есімдер: Балам, жақсы бала екенсің (С.Бердіқұлов). Біз манадан бері соны əңгіме қып отыр едік (Қ.Жұмаділов). Бұндай зат есімдер қосарланып та жұмсала береді: Қошқарбаевты жұрт газет-кісі дейтін (Ш.Айтматов). Шынына келгенде, сабақ- концерт еді (М. Қалдыбаев). Зат есімдер көптеліп те, тəуелденіп те, септеліп те келе береді: Шешей, біз арнаулы мемлекеттік жұмыстармен Орын- бордан Керекуге келе жатқан студенттер едік (Ғ. Мүсірепов). Қосалқы айқындауышы бар зат есімдер арқылы: Бұл кісі он екі ата Байұлының үлкен ақсақалы Асанбек шешен еді (Н.Əбуталиев). -нікі, -дікі жұрнақты зат есімдер арқылы: Осынша ұлан-байтақ жер халықтікі емес пе? («Жұлдыз»). Сын есімді құрама баяндауышты тұлға. Сапалық сын есім арқылы: Бұра сөйлеген күлуге жақсы, бұрыла қашқан түлкі қууға жақсы деген (С.Мұқанов). Сын есімнің шырайлары арқылы: Ақберген Бекболаттан гөрі кекшілдеу еді (Ж.Аймауытов). Жас сұлу осыдан қысылып қып-қызыл болып кеткен (М. Əуезов). Сын есімнің көптік жалғауда келуі арқылы: Бұл үшеуі он ағайындының ішіндегі ең кішілері екен (Б.Шаханов). Сын есім- дердің септелуі арқылы: Қағаз ақша шамадан тыс көп шығарылса 527 Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері немесе товар айналымы кеміген жағдайда қағаз ақша бағасыздыққа ұшырайды (Саяси экономия). Сын есімдер мен басқа бір сөз таптарының бірге келуі арқылы: Молдадан сабақ оқып жүрген жас кезінде Едіге тоқсан баланы бірден жығады. Бұл – күштінің белгісі (Қ.Сəтбаев). Ресей патшасының тұсында қаншама ерлік көрсеткеніммен, мен көп жаманның бірі едім (Ə.Қоңыратбаев). жүктеу/скачать 2,81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|