Molecular Biology of the cell клетканың молекулалық биологиясы Алтыншы басылым, І том


-сурет ). Дегенмен, хроматин модифика- цияларының басқа да түрлері гендерді сайленсингтен қорғайтыны белгілі. 4.41-сурет



Pdf көрінісі
бет226/330
Дата27.09.2022
өлшемі52,26 Mb.
#40449
1   ...   222   223   224   225   226   227   228   229   ...   330
4.41-сурет
). Дегенмен, хроматин модифика-
цияларының басқа да түрлері гендерді сайленсингтен қорғайтыны белгілі.
4.41-сурет. 
Бөгеттік әрекеттің кейбір ме-
ханизмдері. Осы модельдер бөгеттік әре-
кеттің тәжірибелік талдануынан алынды 
және олардың бірнеше комбинациясы кез 
келген сайтта әрекет ете алады. (А) Хро-
матин ауданының ядролық пора кешені 
сияқты үлкен бекітілген сайтпен байланы-
суы гетерохроматин таралуын тоқтататын 
бөгет түзе алады. (Ә) Бөгеттік белоктардың 
нуклеосомамен берік байланысуы хрома-
тинге гетерохроматин таралуына төзімді 
қасиет береді. (Б) Жоғары белсенді ги-
стонды модификациялаушы ферменттерді 
тарту арқылы бөгеттер гетерохроматинге 
қажетті таңбаларды жоя алады. Мысалы, 
Н3 гистонындағы 9-лизиннің мүмкін бо-
латын ацетилденуі оның метилденуімен 
бәсекелеседі және гетерохроматиннің 
негізгі түрінің қалыптасуына қажетті НР1 
белогының байланысуын тежейді (A.G. 
West and P. Fraser, Hum. Mol. Genet. 14: 
R101-R111, 2005 көзінен Oxford University 
Press рұқсатымен қолданылды).


250 4-тарау. ДНҚ, хромосомалар мен геномдар
Центромералардағы хроматин варианттық гистондардың спецификалық 
құрылымдарды қалай түзетінін көрсетеді
Варианттық гистондары бар нуклеосоманың ерекше қасиеттері болады және ол хро-
матинде ұзақ уақыт бойы сақталатын таңбаларды тудыра алады. Маңызды құбылыс 
цетромерадағы маманданған хроматин құрылымының қалыптасуы мен тұқым қуала-
уында байқалады. Көптеген күрделі организмдерде әр центромера интерфаза бойы 
қалыпты түрде болатын арнайы центромералық хроматин жіпшесімен байланыста 
болады. Осындай хроматиннің құрамына CENP-A (Centromere Protein A) центромера 
спецификалық Н3 варианттық гистон мен нуклеосомаларды кинетохор түзу мақсатын-
да, салыстырмалы түрде, тығыз күйге қаптайтын қосымша белоктар кіреді. 
Ұзындығы, шамамен, 125 нуклеотидтер жұбынан тұратын ДНҚ тізбегі ашытқыларда 
центромера қызметін атқару үшін жеткілікті болады. Оның көлемінің шағын болуына 
қарамастан, ДНҚ-ның осы тізбегімен көптеген белоктар байланысады: CENP-A Н3 
варианттық гистон және тағы да басқа үшядролық гистон центромералық нуклеосома-
ны қалыптастырады. Ашытқы центромерасындағы қосымша белоктар осы нуклеосо-
маны ашытқылардың митотикалық ұршығының жалғыз микро түтікшесіне жалғайды 
(


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   222   223   224   225   226   227   228   229   ...   330




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет