Жеке жазылушылар үшін 65367 1 жылға 3083,04 3274,80 3427,68 Мекемелер мен ұйымдар үшін



Pdf көрінісі
бет11/12
Дата11.01.2017
өлшемі2,73 Mb.
#1678
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12

Жолдасбек ҚҰРМАНҚҰлОв,

Ә.Марғұлан атындағы архео-

логия институтының бас ғылыми 

қызметкері, тарих ғылымының 

кандидаты

Жанболат ҮТІБАев,

аға ғылыми қызметкер

Қ

аймақтың табиғи жағдайымен бай-

ланысты болып, оған бейімделіп 

дамыған. Біз бұл шағын мақалада 

жоғарыда атап өткен тайпалардың 

Сырдың сол жақ төменгі сағасындағы 

бір бөлігінің көне тарихына шолу 

жасамақпыз. Арал теңізін құрғап 

қалудан сақтап отырған қазіргі кезде 

Әмудария мен Сырдария аталатын 

қос өзен адамзаттың мекені болған. 

Олардың тіршілік еткен қалалары 

мен бекіністерінің орны бүгінгі күнге 

дейін сақталған. Жоғарыда аталған 

Сырдарияның ежелгі оңтүстік арна-

лары – Іңкәрдария мен Жаңадария 

бойында Шірікрабат мәдениетін 

таратушылар – сақ тайпаларының 

жерлеу ғимараттары мен мекен еткен 

орындары орналасқан. 

Сондай қалалардың бірі Бәбіш 

м о л л а   қ а л а с ы .   О л   С ы р д а р и я -

дан бөлініп шыққан Жаңадария 

а р н а с ы н ы ң   о ң   ж а ғ а л а у ы н д а , 

рухани-әкімшілік орталығы болған 

Шірікрабат қаласынан солтүстік-

шығыста орналасқан. Қаланың су-

ландыру жүйесі жақсы дамыған. 

Жаңадария арнасы Аққыр тауы-

нан төмен қарай бірнеше тармаққа 

бөлінген. Кейін, жергілікті халық 

олардан каналдар мен арықтар 

тартып егістік алқаптарын сумен 

қамтамасыз етіп отырған. Осы канал-

дарды жағалай егін шаруашылығымен 

айналысқан тайпалар мекендеген. 

Бірнеше шақырымға созылған егіс 

алқаптарында сұлы, тары, бидай және 

т.б. өнімдерін өсірген. 

Бұл аймаққа 1957-60 жылдары Хо-

резм археологиялық-этнографиялық 

экс педициясы  қазба  жұ мыстарымен 

қатар, маңай ға барлау жасап 150-ге 

тарта қоныс тапқан болатын. Кейін, 

2004 жылдан бері Археология ин-

ституты ішінен Шірік Рабат архео-

логиялық экспедициясы қайта барлау 

жүргізіп, зерттеу жұмыстарын жасап 

келеді.

Бәбіш молла орталығы бар үлкен 



«донжон» деген атауға ие болған 

көлемі 30х30 м болатын қуатты бекініс 

бой көтерген. Оның қабырғалары 

4-5м биіктікте сақталған. Іші бірнеше 

бөлмеден тұрады. Бөлмеден-бөлмеге 

қатынайтын есіктерін арка қылып 

көмкерген. Басты кіретін қақпасы 

осы жерде болғандықтан жауды күтіп 

алатын мұнара ретінде қолданып, 

кейін жауынгерлердің мекенжайы 

ретінде пайдаланған.

Ал қала орталығында «үлкен 

үй» деп аталатын шаршы тектес, 

жалпы ауданы 44х44 м ғимарат 

орны сақталған. Қабырғаларының 

қазіргі биіктігі 1,5м. Ғимаратты оқ 

ататын ойықтары бар, мұнаралы 

қабырғалармен қоршаған, бұл 

мұнаралар орталықтың бұрышта-

р ы м е н   к і р е б е р і с т е г і   о ң т ү с т і к 

қабырғаның орта тұсын тұтастай 

қамтыған. Кірер тұста ғимарат дәліз 

тәріздес екі бөлікке бөлінген. Қазба 

барысында шығыс бөлігінен бірнеше 

өндірістік пештер мен каркастан 

тұрғызылған үйдің орындары ар-

шылды. Олардан, саз балшықтан 

күйдірілген мүсіншелер мен мыс 

қалдықтары және тұрмыстық ыды-

стары табылды.

Қала маңында кісі жерлеген мо-

лалары да сақталған. Олар жұм-

баздалған саздан және шикі ке-

сектен тұрғызылған кесенелерден 

тұрады. Солардың бірі қалаға тікелей 

жақын батыс бөлігінде Бәбіш мол-

ла 2 делінетін монументті, жерлеу 

ғимараты орналасқан. Жалпы аумағы 

21х21 м, жобасы шаршы тектес 

ішкі жоспары симметрия-

лы келген, оның биіктігі 

7 м. Биіктігі жарты мет-

рден асатын алты пақса 

блоктарынан тұратын негізгі 

тұғыры пирамида тәріздес. 

Жоғарғы жағы шикі кесектермен 

тұрғызылған. Кесененің басты есігі 

батыс бөлігінен шығады. Ішкі жағы 

төрт бөлмеден тұратын олар бір-

біріне дәліз арқылы байланысқан. 

Олардың есіктері доға тәріздес 

безендірілген. Кейбір бөлмелердің 

едендеріне төртбұрышты болатын 

шикі кірпіштер төсеген. Бөлмелердің 

барлығы алебастрлы сылақпен сыла-

нып, шахматтық жүйеде қызыл және 

ақ бояумен көмкерілген. 

Бөлмелерден, қазба ба рысында 

кісіні тіке лей еденге немесе тақтай-

шаларға қоюмен қатар ыдыс ішіне 

салу салты да қол данған жерлеу-

лер та былған. Кісімен олар дың 

моншақтары, темір жебе ұшы, ал-

тын сырғалар мен ыдыстары бірге 

қойылған.

Қала маңайында және Жаңадария 

арнасы мен одан тартылған канал-

дардың бойында бірнеше ауылдар 

мен жекелеген үйлердің орындары 

бар екендігін жоғарыда айтып кеткен 

болатынбыз. Олар төмпешік түрінде, 

тақыр жерлерде шоқы түрінде, ал кей 

жерлерде қыш ыдыс сынықтардың 

шашыранды түрінде сақталған. 

Кейбір ауылдарда қыш күйдіретін 

пештердің қалдықтары қалған. 

Сондай ауылдың біріне 2015 жылы 

қазба зерттеу жұмыстары жүргізілді. 

Ауыл (Бәбіш молла 7) Бәбіш молла 

қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 

5 шақырым жерде, кеуіп қалған 

арнаның бойында орналасқан. 

Зерттеу барысында анықталғандай, 

ауылдың іші қыш өндіретін өндіріс 

ошағы болғанын атап кету керек. 

Олай дейтініміз, ауыл да 9 қыш 

күйдіретін пеш, 7 шеберхана мен 

тұрғын үйлер және бірнеше бөлмеден 

тұратын үлкен үйдің орны табылды. 

Ауылдың ішіне қарай арнадан бөлек 

суқоймасы тартылған. Өндіріске суды 

осы суқоймасынан алған болуы керек. 

Зерттеу барысында үш пеш ашыл-

ды. Олардың көлемдері әртүрлі, 

ұзындықтары 2 м 3,5 мет-

рге дейін, ені 2,1 м 2,7 м 

жетеді. Биіктіктері 80 

см-ден 1 метр болады. 

Пештің оттық салатын 

ауыздарымен қатар, ыстық 

ауа өтетін ойықтары жақсы 

сақталған. Бір пештің өзінде 16 

тесіктің орны сақталған. Қалыңдығы 

0,7-0,8 м болатын қабырғалары жұм-

баздалған саздан тұрғызылған. 

Шүкіршілік етейік, қазағымыз әншіден де, сазгерден де 

кенде емес. Әрқайсысының орны бар. Сондай дарынды өнер 

иелерінің бірі, Тұрсынғазы Рахимов болатын. Қандай тама-

ша әндерді өмірге әкелді десеңізші! «Сәби болғым келеді»,  

«Аягөз», «Қазағым-ай», «Ақ бөкен»... Әсерлігі жағынан бірінен 

бірі өтеді. Бұл әндер халық жүрегінен ешқашанда өшпейді. 

Демек Тұрсынғазы да елімен бірге мәңгілік жасай береді деген 

сөз.

Біз баспасөз бетінен композитордың «Қазағым-ай» атты 



бірінші республикалық фестивалін өткізгенін оқығанбыз. Сол 

кеште біртуар тұлға «Сәби болғым келеді» әнін жұртшылықпен 

бірге орындапты. Бұл оның туған халқымен соңғы жүздесуі 

екен ғой. Асыл ағамыздың өнегелі қырлары жөнінде «Ана тілі» 

газетінің жуырдағы нөмірлерінің бірінен де оқып едік.

Тұрсынғазы Рахимов бүкіл ғұмырын шығармашылық іске 

арнады. Ұлттық өнерімізді насихаттауда ерекше еңбек сіңірді. 

Әсем әндерімен көпшіліктің көңілінен шыға білді. Ұстаз ретінде 

ол талантты шәкірттерді тәрбиелеп шығарды. Оның өмірі бүгінгі 

жас ұрпақ үшін үлгі-өнеге. Дарынды композитордың әндері 

туған елінің рухани игілігіне айнала береді.

ерназар ТӨлеПБеРГеНОв

АЛМАТЫ


Жүген – ат әбзелі. Ауыздық пен тізгін 

арқылы ат басын ырыққа көндіру үшін 

қолданылады. Жүгеннің өрме жүген, 

қайыс жүген деген түрлері кездеседі. 

Өрме жүген таспадан өріледі, ол қайыс 

жүгеннен мықтырақ болады. Жүген 

мен ноқтаны қатар қолданғанда алды-

мен ноқта, содан соң жүген салынады, 

шылбырды ноқтаға байлайды. Қазақтың 

«екі тізгін, бір шылбыр» сөзі осыдан 

шықса керек-ті. Қазақ халқы қаншама 

ғасырлардан бері жылқы малын пай-

даланып келеді. Жылқы мінсең көлік, 

қымызын ішсең сусын. Ол қаншама 

дертке дауа. Бұрынғы ата-бабаларымыз 

астындағы атына қарай дәулетін білген. 

Жылқыны тұрмыс жағдайы жақсы 

кісілер мінген. Оның ер тұрманын, 

ауыздық пен жүгенін, құйысқанын 

күміспен күптеп отырған. Музейіміздің 

қорына алынған жүгеннің тіркеу нөмірі 

1263 деп белгіленген. Бұл жүген қайыс-

тан жасалынған. Әр жеріне күмістен түй-

мешелер қадалған. Күмістердің бетіне 

өр нектер түсірілген. Мақаладағы су-

ретте Ор дабасы ауданының тұрғыны 

Есебайұлы Жол дасбектің пайдаланған 

жүгені бейнеленген. 



Мәдина ӘлІМЖАНОвА, 

Ордабасы ауданындағы 

тарихи-өлкетану 

музейінің  қор  сақтаушысы        

Дәстүр


Хат жолДарынан

шара


ша, текеметтер, тұскиіздер, кілем қор-

жын, аяққапты атап өтуге болады. Ат 

әбзелдерінен ер, құйысқан, үзеңгі, 

құрық қамшы, қамшы, таға, жүген, т.б. 

әбзелдер бар. Ұлы Отан соғысынан сыр 

шертетін шежірелік деректер молы-

нан ұшырасады. Соғыс ардагерлерінің 

ордендері мен медалдары, төс белгілері, 

суреттері сақталып келеді. 

М у з е й   қ о р ы н д а ғ ы   б а ғ а л ы 

жәдігердің бірі – жүген туралы азды-

көпті әңгімелеуді жөн көріп отырмын. 



Оңтүстік Қазақстан облысы Ордаба-

сы ауданында 2005 жылдың қыркүйек 

айында ауданның құрылуына 45 

жыл толуына орай «Мәдени мұра» 

бағдарламасының аясында тарихи-

өлкетану музейі ашылды.  

Музейдің құрылуындағы негізгі 

мақсат – өскелең ұрпаққа тарихи 

мұралардың қадір-қасиетін насихат-

тау, ел мен жерді құрмет тұту сезімін 

қалыптастыру. Жастарымыздың рухани 

байлығын дамытып, мәдениеттілігін 

арттыру. Музейге қойылған жәдігерлер 

қазақ халқының салт-дәстүрінен сыр 

шертеді. Олардың арасында көздің 

қарашығындай сақталып келе жатқан 

асыл мұралар қаншама. Ордабасы 

ауданының тарихы жайында да көптеген 

мәліметтер мен деректер бар. 

Музей қорында жергілікті халықтан 

жиналған жәдігерлер де бар. Атадан 

балаға берілген кесе қап, кемер белмеу, 

ағаш табақтар мен ожаулардың әртүрлі 

нұсқалары. Археологиялық қазбалар ба-

рысында табылған қыш құмыралар мен 

диірмен тастар, т.б. заттар бүгінгі уақыт 

тұрғысынан алып қарағанда аса бағалы, 

құнды саналады. Музыкалық аспаптар-

дан домбыра, қыл қобыз, патефон, саз 

сырнай жинақталған. Олардың жасалу 

мерзімдері өткен ғасырларға жатады. 

Қол өнер бұйымдарынан – басқұрлар, 

құрақ көрпешелер, қол кілемдер, ала-

ЗТБ «Казахстанская ассоциация независимых 

консультантов и оценщиков» (КАНКО) мекемесінің 

жарғысы, заңды тұлғаны тіркеу жөніндегі куәлігі 

жоғалғандығы туралы хабардар етеді. 



12

№10 (1320) 

10 – 16 наурыз

2016 жыл


АНА ТІЛІ

үздік шаңғышылар 

анықталды

өмірдің ашылмаған 

ЖұмБағы көп  

«ана – өмір, 

ана – мейірім»

Құрылтайшы және шығарушы: 



«ҚазаҚ ГазЕттЕрi» 

Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiгi

Бас директор – 

Редакторлар кеңесiнiң төрағасы 



Жұмабек КЕНЖалИН

қабылдау бөлмесi 394­42­90 

жарнама бөлiмi 394­41­27

kaz_gazeta@mail.ru

www.kazgazeta.kz

Бас редактор 



Самат ИБраИМ

Бас редактордың 

бiрiншi орынбасары 

Нұрперзент ДоМБаЙ

Бас редактордың 

орынбасары 

Дәуіржан тӨлЕБаЕВ

Бөлiм редакторлары:

Ақбота ИСлӘМБек – Тіл мәселелері және мәдениет

Бағдагүл БАлАУБАеВА – Білім және ғылым

Нұрлан ҚҰМАР – Әлеумет және ақпарат



Фототiлшi

Азамат ҚҰСАЙЫНОВ



Беттеуші

Нұржан АСАНОВ



 

Корректор

Динара МАСАкОВА



Хатшы-референт

лунара АТАМҚҰлОВА

Апталық Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлiгiнiң 

Ақпарат және мұрағат комитетiнде қайта тiркеуден өтiп, 2006 жылғы 4 маусымда 

№7345­Г куәлiгi берiлдi.

Газет аптасына бір рет шығады.

«Ана тiлi» газетiнде жарияланған материалдардың авторлық құқы «Қазақ 

газеттерi» ЖШС­ға тиесiлi, жарнаманың мәтiнi мен тiлiне редакция жауапты емес.

«Ана тiлiнде» жарияланған материалдарды көшiрiп немесе өңдеп басу үшiн 

редакцияның жазбаша рұқсаты алынып, газетке сiлтеме жасалуы мiндеттi.

Жарияланған мақала авторларының пiкiрлерi редакция көзқарасын бiлдiрмейдi. 

Газет авторларынан мақалалардың 3 беттен (14 кегль) аспауын, электрондық 

нұсқасымен қоса әкелуiн сұраймыз. Редакция оқырман хаттарына жауап 

бермейді, қолжазба кері қайтарылмайды. 

Газеттiң терiлуi мен бет қатталуы «Қазақ газеттерi» ЖШС­ның компьютерлiк 

орталығында жасалды. Индекс 65367. Офсеттiк басылым.

Газет: Алматы қаласы, Мұқанов көшесі, 223 «в». 

 «Алматы­Болашақ» АҚ, Тел: 378­42­00 (бухг.), 378­36­76 (факс); 

 Ақтөбе қаласы, Т.Рысқұлов көшесі, 190, «А­Полиграфия» баспаханаларында басылып шықты

тапсырыс № 372/380

«Қазақ газеттерi» ЖшС-ның 

аймақтардағы өкiлдiктерi:

Толымбек ӘБДІРАЙЫМ 8 701 345 7938 (Астана)

Жанғабыл ҚАБАҚБАеВ 8 771 769 6322 (Ақтөбе обл.)

Батырбек МЫРзАБекОВ 8 (7102) 90­19­73 (Қарағанды обл.)

Бектұр ТөлеУғАлИеВ 8 (7292) 40­41­01 (Маңғыстау обл.)

«Қазақ газеттері» ЖшС-і сайтының веб-редакторы – 

Сұлтан ТАЙғАРИН



Меншікті тілшілер:

өтеген НӘУкИеВ (Атырау) 8 701 518 46 81

Орал ШӘРІПБАеВ (Семей) 8 705 661 14 33

Оразалы ЖАҚСАНОВ (Қостанай) 8 777 230 71 84

Жарқын өТеШОВА (Мәскеу) Zharkyn­1@yandex.ru

Қоғамдық негіздегі кеңесшілер:

ғарифолла ӘНеС – филология ғылымының докторы

Шерубай ҚҰРМАНБАЙҰлЫ – филология ғылымының докторы, профессор

Аягүл МИРАзОВА – педагог­ұстаз, Қазақстанның еңбек ері

Талас ОМАРБекОВ – тарих ғылымының докторы, профессор

материалдың жариялану 

ақысы төленген

кезекшi редактор



Ақбота ИСләМБЕК

Таралымы 20020

РЕдАКцИя ТЕлЕфондАРы: 

394-42-46 (қаб.бөлмесi/факс), 

394-41-30

E-mail: anatili_gazetі@mail.ru

МЕКЕнЖАйыМыз:

050009, алматы қаласы, 

абай даңғылы, 143, 6-қабат

а

театр

тұсаукесер

қызыл кітап 

облы сындағы Қорқыт ата стансасы 

маңындағы Сырдария өзенінде тас-

бекірелер кездескен деген мәліметтер 

сақталған. 1969 жылдары Шардара 

суқоймасына жақын Сырдария өзенінің 

жоғары ағысында,  ал 1988-1989 жыл-

дары Келес өзенінің төменгі Шардара 

суқоймасына құйылатын тұсында да 

Сырдария тасбекіресі сирек болса да кез-

дескен деген ауызекі деректер сақталған.

Сырдария тасбекіресі көбіне Сырда-

рия өзенінің ағысы жылдам әрі су түбінде 

ұсақ тастары бар жерлерінде мекендейтіні 

толық анықталған. Бірақ барлық жерлер-

де де саны аз. Кейбір ғалымдар Сырдария 

бекіресі мүлде жойылып кеткен деген 

деректерді алға тартады. 

Бұл жануарды жеке түр ретінде 

сақтап қалу үшін, келешекте қолдан 

өсіру жұмыстарын ғылыми негізде ұйым-

дастыру, олардың таралған аумақтарында 

гидрологиялық қорықша ұйымдастыру 

және жергілікті тұрғындар арасында 

Сырдария тасбекіресі туралы үгіт-насихат 

жұмыстарын кеңінен жүргізуді жедел 

түрде қолға алу қажет.

Өте сирек кездесетін әрі саны аз түр 

ретінде Қазақстанның, Өзбекстанның, 

Тәжікстанның Қызыл кітаптарында 

жойылып кету қаупі төнген түр сана-

тына тіркелген. Халықаралық табиғат 

қорғау Одағының (МСОП) Қызыл 

кітабына елімізден тіркелген. Сырдария 

тасбекіресін сақтап қалу, санын көбейту, 

қалпына келтіру Қазақстан халқы үшін 

үлкен абырой екендігін ешуақытта да 

ұмытпауға тиіспіз!

Рысбай СӘТІМБеКОв, 

Қазақ мемлекеттік қыздар 

педагогикалық университетінің ұстазы

иегері, Жамбыл облы сының құрметті 

киномеханигі, Қор дай ауданының 

Құрметті азаматы, елімізде ғана емес, 

Орта Азия айма ғын дағы тұңғыш әйел-

киномеханик Рәпия Халықованың 

қызыл империя әкелген зұлмат аштықты, 

қасіретті қуғын-сүргін мен қайғылы соғыс 

тауқыметін жастай басынан өткізген 

өмір жолы, адами келбеті кеңінен 

әңгімеленіп, Қазақстан ғана емес, 

КСРО көлеміндегі басылымдарда жарық 

көрген жарияланымдар топтастырылған. 

Сонымен қатар кино саласындағы 

үзеңгілес әріптестерінің, достарының 

құттықтаулары берілген.

Туған халқына қалтқысыз еңбек еткен 

аяулы жанның ғұмыр жолы жас ұрпаққа 

үлгі-өнеге, кемел тәрбие. Ол жастарды 

өмірде өздері таңдаған мамандықтарын 

қадірлеп, аянбай еңбек ету керектігіне 

шақырады. Кітап қалың оқырман қауымға 

арналған.

Нұрлан ҚҰМАР

Жалпақ тұмсығының көмегімен 

су түбіндегі саз балшықтың арасынан 

сезгіш мұртшаларының көмегімен көбіне 

жәндіктердің дернәсілдерімен,  кейде 

ұсақ балықтардың шабақтарымен де  

қоректенеді. 

Желбезек саңлауларының қалдығы 

болып саналатын бүрікпе тесігі болмай-

ды. Басқа бекіретектес балықтарға ұқсас 

денесінің жон арқасында ұзына бойы 

созылған арқа екі бүйір және екі құрсақ 

тұсында ерекше бұдыры бар бес қатар 

орналасқан мүйізді түзілістен түзілген 

шағын түйме пішінді әрі ұшы үшкірлеу 

келген шытыралары айқын байқалады. 

Жон арқасындағы мүйізді шытыралардың 

саны 15-22 ал бүйірлеріндегі мүйізді 

шытыралардың саны 37-46-ға дейін 

жетеді. Сырдария тасбекіресі деп аталуы 

да денесіндегі мүйізді шытыралардың 

болуымен байланысты.

1877 жылы атақты орыстың  их-

тиолог ғалымы К.Кесслер Сырдария 

тасбекіресінің тіршілік ететін табиғи 

орта жағдайларына бейімделген сыртқы 

құрылысында пайда болған белгілеріне 

көзінің өте кіші болуы торсылдағының 

болмауын, бүрікпе тесігінің жойы-

луын нақты атап көрсеткен. Көзінің 

соншалықты кіші болуын танау тесігімен 

салыстыруға болады. 

Жалпы алғанда Сырдария тасбекіре-

сінің тіршілігі (көбеюі, дамуы, көрек-

тенуі, т.б.) жайлы ғылыми деректер 

толық анық талмағандығын да атап айтуға 

болады.

Сырдария тасбекіресі туралы ғы-



лыми нақты деректер 1953 жылға дейінгі 

зерттеу жұмыстарында ғана  кездеседі. 

Кейбір ғылыми деректер бойынша  

60-жылдардың орта шенінде Қызылорда 

Тұсаукесерді ҚР Ұлттық кітапханасы-

ның бас директорының орынбасары 

Б.Оспанова ашты. Ол кітап авторы 

А.Ордабайұлы анасының өмірін, шы-

ғармашылығын, адамгершілігін нақты 

көріністермен жазғандығын атап өтті. Ша-

рада жазушы-публицист, Қазақстан Рес-

публикасы Баспа және полиграфия ісінің 

қайраткері Ә.Көпішев, ардагер спорт ко-

ментаторы Р.Жәнібекұлы, Қазақстанның 

құрметті журналисі Ғ.Тәшімбай және 

т.б. сөз сөйледі. Іс-шара аясында режис-

сер О.Әбішевтің түсірген «Рәпия» атты 

деректі фильмі көрсетілді. Сонымен 

қатар Ұлттық кітапхана қорынан «Ана 

– өмір, ана – мейірім, ана – қамқор» 

атты және Рәпия Халықованың жеке 

мұрағатынан безендірілген кітап көрмесі 

ұйымдастырылды.

Кітапта бүгінгі күні сексеннің 

сеңгіріне келген, «Құрмет Белгісі» және 

«Октябрь революциясы» ор дендерінің 

кавалері, Қазақ КСР Жоғары Кеңесі 

Президиумының Құрмет грамотасының 



Сырдария тасбекіресі – сүйекті балықтардың бекіретектестер тобының жалған 

күректұмсықтылар тұқымдасының бір түрі. ол өз атауына байланысты тек Сырдария 

өзенінің жоғары сағасында ғана таралған өзен балығы. оның тұмсығы жалпақ күрек 

пішінді болып, алға қарай созылған. Денесінің ұзындығы ересек балықтарда 25-27 

см-дей болады. Жалпы дене пішіні арқасынан құрсағына қарай сәл ғана  жалпайып, 

құйрығына қарай бірте-бірте жіңішкере түседі.

Біз бір кездерде өмір сүрген жоқпыз ба деген сауал туындайды. Өйткені адам 

баласы өмірден озғаннан кейін жаны басқа пішінге айналуы ғажап емес.  Бұл 

көптеген фантаст-жазушылардың тақырыбы болып келеді. алайда үстіміздегі 

ғасырдың 40 жылдарында Калабрияда болған бір жағдайдың сыры әлі күнге 

дейін ашылған жоқ. 

Қазақстан республикасы Ұлттық 

кітапханасының Көрмелер 

залында Халықаралық 

әйелдер күніне орай КСро 

кинематография саласының 

үздігі, Қазақстанның еңбек 

сіңірген мәдениет қайраткері, 

әйелдер арасынан шыққан 

алғашқы киномеханик рәпия 

Халықованың өмір жолына 

арналған «рәпия» атты 

тәрбиелік-танымдық кітаптың 

тұсаукесері өтті.

Сырдария тасбекіресі 

«АлмАс 


  қылыш»

М.Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрында 

І.Есенберлиннің туғанына 100 жыл толуына арналып, Қазақ хандығының 550 

жылдығына орай сахналанып отырған І.Есенберлиннің «алмас қылыш» тари-

хи драмасының тұсаукесері өтті. 

Алматыдағы Халықаралық «Сұңқар» 

трамплинінде кезекті Әлем кубогының сай-

ысы өтті. Сайысқа әлемнің  15 мемлекетінен 

150-ге тарта шаңғымен секірушілер 

қатысты. 

Турнирдің қорытындысы бойынша ерлер ара-

сында словендік Петер Превц есімді спортшы 

үздік атанды. Күміс жүлдеге неміс Зеверин 

Фройнд ие болды. Ал үшінші орын, яғни қола 

жүлдеге норвегиялық Даниэл Андре-Тан-

де  лайық деп танылды. Әйелдер арасында 

жапон спортшысы Сара Таканаши жеңімпаз 

атанды. екінші орынды австралиялық Да-

ниэла ирашко-Штольц, үшінші орынды 

словениялық Майя втич иеленді.  

Жеңімпаздар жарыстың қорытынды 

б а с п а с ө з   м ә с л и х а т ы н д а   ұ й ы м д а с -

тырушылардың еңбегін өте жоғары бағалады. 

«Мен Қазақстанға бесінші рет келіп тұрмын. 

Турнирдің өткізілу деңгейі, «Сұңқар» 

кешеніндегі қолайлы жағдай – бәрі көңілімнен 

шықты» деді С.Таканаши. Ал П.Превц, 

«Сұңқар» кешенін әлемдегі ең үздік шаңғы 

трамплиндерінің қатарына қосатынын айтты. 

Шаңғы спорты халықаралық федерациясының 

өкілі Вальтер Хофер: «Ауа райының жиыр-

ма градусқа дейін көтерілгеніне қарамастан, 

Әлем кубогы өте жоғары деңгейде өтті. 

Ұйымдастырушылардың атқарған жұмысына 

разымыз. Жарыстың осы қалада өтуіне және 

жақсы өтуіне ықпал жасағаны үшін Алматы 

қаласының әкімдігіне көптен-көп рахмет!» деді. 

«Әлем кубогының қысқы кезеңі, биыл 

біз ұйымдастырып жатқан екінші тестілік 

шара болып табылады. Жақында ғана VI 

Р е с п у б л и к а л ы қ   У н и в е р с и а д а   к е з і н д е 

дирекцияның бірқатар қызмет бөлімдерін 

сынақтан өткіздік. Биылға 7 тестілік жарыс 

жоспарланып отыр» деді 2017 жылғы қысқы 

Универсиаданы ұйымдастыру және өткізу 

бойынша дирекциясының жетекшісі Әсет 

Әбдуалиев. 




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет