ҚазақТЫҢ 1001 ертегісі қазақ хақының халық ертегілер топтамасы



Pdf көрінісі
бет8/153
Дата06.02.2017
өлшемі11,24 Mb.
#3489
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   153


Шығайбай қазы тіліп отыр екен. Бәйбіше нан илеп отыр екен. Тоқалы бас үйтіп отыр екен, қызы тырнаның 

жүнін жұлып отыр екен. 

 

«Осыдан татпасам Алдар атым құрсын», — деп жылмаң етіп; — Кеш жарық! — деп кіріп барады. 



 

Бұлар  да  жылдам  екен,  Алдар  «кеш  …»  дегенді  айтып  болғанша  қолдарындағыларын  жасыра-жасыра 

қойып, Шығайбай таспаны, бәйбіше ұр-шықты, қызы тігіліп жатқан көйлекті, тоқалы көсеуді қолдарына 

алып отырыса қалады, Түк білмегенсіп, қолдарындағы іспен болып отырғансып, жайбарақат бола қалады. 

 

«Әй,  әбден-ақ  әккістеніп  алған  екенсіндер,  мызғымас  қу  екенсіңдер»,  —  дейді  Алдар  ішінен. 



Амандасқансып, қол алысқансып, байға сүйкене барып төр алдына отырып алады. 

 

«Ай көсе екенсің, жұртты құртқан қу ма екенсің! Жүрісің жылмаң екен. Жырынды болған сұм ба екенсің! 



Қу болсаң да, сұм болсаң да менен дәм тата алмассың», — дейді бай ішінен. 

 

— Қайдан жүрген сұмсың? Қайда барасың? Не естіген-білгенің бар? —дейді бай Алдарға. Алдар көтеріле 



түсіп, күлімдеп, желдірте жөнеледі. 

 

— Көрген білгенім көп. Жолда келе жатып үл кен сары жылан көрдім. Жуандығы тап өзіңнің астындағы 



қазыдай. 

 

Артық-кем қып асырмай, 



 

Шын айтқанда жасырмай: 

 

Таспен ұрдым жіберіп, 



 

Күң астындағы басындай. 

 

Былыш етті иленіп, 



 

Бәйбіше астындағы нанындай. 

 

Өтірік болса сақал жұлынсын, 



 

Қыз астындағы тырнадай. 

 

Бәрін де осының көріп келдім, 



 

Асыңды асшы ұрламай. 

 

  

 



Email: 

1001ertek@gmail.com

 and WWW: 

http://www.elarna.com/ertegi_kk.php

                                              40 bet 

Осыны айтқаннан кейін бай: 

 

— Шоқ түссін тіліне! — деп, астындағы қазысын лақтырып тастайды. 



 

— Тілің кесілсін! — деп, бәйбіше астындағы нанын лақтырады. 

 

—     Жағың қарыссын! — деп, тоқал басты лақтырады. 



 

—     Ішің толсын, — деп, қызы тырнаны лақтырады. 

 

—     Қазыңды аса бер бәйбіше, — дейді бай: «амал қайсы» деген пішінмен. 



 

Бәйбіше қазанға ас салады да, 

 

— Піс қазаным бес ай – десе. 



 

— Отырайын он ай! — дейді Алдар, етігін шешіп тастайды да. 

 

— Кер тағының терісін келер жылы киермін, – деп төрге орнығып отырады. 



 

Қазан түнімен қайнайды, бірақ түсірілмейді. Алдар да отырады. «Мынау кәпір қашан жатады» деп, үн 

жоқ қасарып бай да отырады. Ақырында ұйқыдан шаршап шыдай алмай: 

 

— Әй кемпір төсек сал, — дейді. Бәйбішесі төсек салады. Үй ішімен ұйықтаған кезде Алдар орнынан 



тұрып, қазандағы етті сүзіп алып, оның орнына тулақты турап салып қояды. 

 

Бір уақытта бай тұрып бәйбішесін оятады: 



 

— Мына ит ұйықтады білем. Түсір асыңды тез. Уақытымен асымызды жегізбеді-ау иті — деп сыбыр етеді. 

 

Бәйбіше қараңғыда асты түсіреді. Бай пышақты қолға алып жіберіп. 



 

— Жат жігітім, жат! Сазайың осы! — деп, аузына бір кесегін асап жіберсе, тісі өтпейді. Олай қыйдалайды, 

бұлай қыйдалайды, болмайды. 

 

— Етін не болып кеткен. Өңкей шандыр!—деп, қатынына ұрсады. Түйіліп қалып, май сұрайды. 



 

Ақыры Алдардан келгенін біліп, амалсыз аштан-аш жатады. 

 

Таңертең Шығайбай жолға кетпек, болып, бәйбішесіне қонаққа көрсетпей маған нан беріп жібер, — дейді. 



Әйелі ошақта пісіп жатқан нанды оттан ала салып байдың қойнына тыға қояды, Мұны көре салып Алдар 

жүгіріп шығады. 

 

—  Е,  байеке!  Енді  будан  бұлай  жолығамыз  ба,  жоқ  па?  Ақтық  рет  қазақ  дәстүрімен  достарша  көрісіп 



айрылысалық,— деп, бара сала байды құшақтайды. Оттан жаңа шыққан нан байдың кеудесін күйдіріп 

кетеді. 


 

— Ау, жарайды енді! — деген сайын қаттырақ қыса түседі. 

 

— Ау, мына ит жегірді ит жесін! Мә деп, қойнынан нанды лақтырып тастайды. 



 

Email: 

1001ertek@gmail.com

 and WWW: 

http://www.elarna.com/ertegi_kk.php

                                              41 bet 

— Ә, байеке, ит жегенше мен жейін, — деп, Алдекең барып нанды қолына алады. Бай дүзге аш кетеді. 

 

Бай  екінші  күні  тағы  жолға  шығарда  бәйбішесіне  бір  торсық  айран  құйғызып,  оны,  көрсетпей  ішінен 



байлап алады. Бай енді шығуға ыңғайланғанда Алдар: 

 

—  Байеке,  мен  сіз  келгенше  жүретін  шығармын  амандасып  қалайын  дейді  де,  құшақтаса  амандасқан 



болып  торсықтың тұсынан қысады. Торсықтағы айран төгіліп Шығайбайдың мазасын кетіреді. Торсықты 

амалсыздан Алдарға беріп Шығай бұл жолы да аш кетеді. 

 

Қөседен құтыла алмаған соң, бай Қөсенің атын сойып алмақ болады. Байдың мұнысын тағы естіп қойып, 



атына  барады.  Атының  қасында  байдың  да  аты  тұр  екен.  Өз  атының  маңдайындағы  қасқасы  болмаса, 

екеуінің  ешбір  айырмашылығы  жоқ  екен.  «Маған  ойлайтын  зиян  болса  өзіне  тисін»  деп,  өз  атының 

қасқасына сыйырдың шикі боғын жағып, жоғалтады да, бай атының басына бор жағып, қасқа ат қылып 

қояды. Сөйтеді де, орнына келіп жатып ұйықтап қалады. 

 

Алғашқы күнгі етті жеп қойған да Алдар екенін біледі. Біледі де ішін ыза кернеп: «Тура тұр , бәлем!» — 



дейді. Алдар ұйықтады-ау деген кезде сыртқа шығып, Алдардың атын жарып тастайды. 

 

— Міне жігітім сазайың! — деп, өзінің істеген ісіне көңілі толып қуанып, төсегіне келіп жатып, ұйқыға 



кетеді. 

 

Таңертең бай орнына« турып жатып, Алдарға айтады: 



 

— Мына кемпір қасқа ат өліп жатыр дейді. Сенің атың болу керек жарылып қалған. Сорлы, атыңды бақпай 

қазан бағып жүрген не қылған адамсың! — деп қарқ-қарқ, күледі. 

 

— Алдар тұрып: 



 

— Қандай қасқа екен? Боқ қасқа болса менікі болар, бор қасқа болса сіздікі болар, — дейді, 

 

Бай құдайдың ұрғанын біледі де, орнынан тура жүгіреді. Жүгіріп барса, айтқанындай өліп жатқан байдың 



бор қасқасы екен. 

 

Бай күйіп кетіп, Алдарға келіп: 



 

— Жоғалт қараңды сұм! Мен сені енді көрмеймін, — деп шығып кетеді. Сыртқа шығысымен қатынына: 

 

— Тез жөнелт, — дейді. Бай анадай, жерге шыққан кезде жақындап барып, Алдар: 



 

—  Етігім  жыртылып  шұлғауым  шығып  жүр,  Бізіңді  беріп  кет  дейді  Байдың  бергісі  қелмейді.  Алдар 

жабысып жібермейді: Ақыры болмаған соң: 

 

— Ә, алсаң алшы, аңтұрған! Ал да қараңды жоғалтшы, кәпір — дейді. 



 

Алдар «алғысты жаудырмалатып, күліп, қала береді. Бай кетісімен оның бәйбішесіне жүгіріп келіп: 

 

— Ал қызыңыз «Бізбикені киіндіріңіз, — дейді. 



 

— Е, не үшін? 

 

 


Email: 

1001ertek@gmail.com

 and WWW: 

http://www.elarna.com/ertegi_kk.php

                                              42 bet 

 

— Баймен келісіп, мен қызыңызды алып кететін болдым. 



 

— Жоғал әрі, сұм! Саған қыз беретін бе еді бай, — дейді. 

 

—  Әйтпесе  өз  құлағыңмен  естіп  қал  деп,  сыртқа  шығып,  көп  жерге  барып  қалған  байдың  артынан 



айқайлайды: 

 

— Әй, бай! Бізбикені бермей жатыр мына бәйбішең, — дейді. 



 

— Әй, қатын! Бер бізді! Жоғалт сол кәпірдің көзін, — деп айқайлайды бай. 

 

— Әні, естідің бе? — дейді Алдар қасында тұрған әйелге. 



 

— Мына кәрі ит алжыған ба өзі! Елді құртқан бір қуаяққа беріп құтырған ба? — деп, таң қалады әйелі. 

 

Қатын-қалашқа бой берген Алдар ма? Анау-мынау дегенге көнбестен жасауын буып, қызды атқа мінгізеді. 



 

«Алдардың ойыны осылай болады» деп, еліне тартып отырады. 

 

30 - Бөлім: АЛДАРКӨСЕ МЕН ШАЙТАН 



http:www.elarna.comoku_kk.php?tur=11&id=1727 

 

 



Бар екен, жоқ екен. Ерте заманда бір Алдаркөсе деген қу болған екен. Оныһ кәсібі әркімді алдау болған 

екен. 


 

Ей, ата, мен алдасам, 

 

Болса да жын-шайтан арбасам. 



 

Жұрт істейтін кәсіп көп, 

 

Алдауды мен кәсіп қылсам, – 



 

деп сурап атасынан бата алған екен. 

 

Күндерде бір күн сол Алдаркөсе шайтанмен бірге бір ұзақ сапарға шығыпты. Ай жүріпті, жыл жүріпті. 



Бір кезде екеуі де шаршапты. Сонан сод Алдаркөсе айтыпты: 

 

— Бұлай екеуіміз бірдей жаяу жүрмейік, бірімізге біріміз кезек мініп жүрелік депті. 



 

Шайтан мұны қостайды: 

 

–  Мұның  ақыл-ақ  екен.  Солай  істелік.  Бірақ  жол  қайсымыздікі,  қайсымыз  бұрын  мінеміз,  әуелі  соған 



келісіп алайық дейік: 

 

Сонда Алдаркөсе айтады. 



 

– Біздің қазақ халқында жасы үлкенге жол беретін әдет бар. Жас сұрасайық, кімнің жасы үлкен болса, 

әуелгі кезек сонікі болсын. Сен кашан туған едің дейді. 


Email: 

1001ertek@gmail.com

 and WWW: 

http://www.elarna.com/ertegi_kk.php

                                              43 bet 

 

Шайтан сәл ойланып тұрады да: 



 

Мен дүниеге келген күні 

 

Аспанға көзім түсіп еді, 



 

Артық-кем емес білемін: 

 

Жер — алақандай көлемі, 



 

Бір-ақ қана бел еді, — дейді. 

 

Осы кезде Алдаркөсе өкіріп қоя береді. Шай тан аң-таң болады: 



 

Мұның не? Әуелгі кезек тимейтін болды деп қамығуың ба? — деп сұрайды. Алдаркөсе оңай бетер өкіреді. 

Әрі-беріден соң «ой баурымдап» басын жерге салып жылайды. 

 

Не болды, айтшы? — деп, жалынады шайтан. Сонда Алдаркөсе кемсеңдеп: 



 

– Сен туған уақытыңды айтқанда менің есіме ескі қайғым түсті: 

 

Дәл сен туғанда 



 

Үлкен бір той болып ед, 

 

Атқа шауып жүргенде 



 

Кенже балам өліп ед деп, тағы да өкіріп 

 

қоя береді. Шайтан оны, көңіл айтып, жұбатады. 



 

Дау,  жоқ,  әуелгі  кезек  сенікі.  Мін  мойныма,  жүрейік  дейді.  Деуі-ақ  мұң  екен.  Алдаркөсе  шайтанның 

желкесіне секіріп мінеді. Сонда шайтан: 

 

– Сен қанша уақыт мінесің? — деп сұрайды. Алдаркөсе: 



 

– Мен өлең айтып отырам. Сол өлеіңім таусылғанша мінем дейді. Сөйтеді де: «әләуләйләй-әләу- ләйләй» 

деп, өлең бастайды. 

 

Осылай көп уақыт жүреді. Шайтан әбден шаршайды. Бір кезде:         . 



 

– Осы сенің әләуләйләйің қашан таусылады? — деп сұрайды. Оған. 

 

– Әләуләйләйім әлі таусылған жоқ. Ол таусылса, «әриәдәйім» тағы бар, — деп, жауап береді Алдаркөсе. 



 

Алдардың  әләуләйләйі  таусылмайды.  Шайтан  арып-талып  өлімші  болады.  Сонан  кейін  ол  Алдардан 

құтылудың амалын ойлайды. Сөйтіп, бір жерде түнеп отырғанда. 

 

– Алдар осы сен неден қорқасың? — дейді. Алдар: 



 

Email: 

1001ertek@gmail.com

 and WWW: 

http://www.elarna.com/ertegi_kk.php

                                              44 bet 

– Мен қазы, қарта мен қымыздан қорқам, – дейді. 

 

Алдар ұйықтап жатқанда шайтан барып, бір жерден қазы, қарта, қымыз тауып әкеліп, Алдардың қасына 



қояды. Оянғанда соны қөріп, қорқып, қашып кетер деп ойлайды. 

 

Таңертең Алдаркөсе әзірлеп, койған тамақты, қымызды ішіп-жеп, тойып алып, шайтанның мойнына мініп, 



тағы да әләуләйләйін айтып, жол тартады. Осы әләуләйләйі мен әриәйдәйді айтып, Алдаркөсе шайтанды 

бір жыл мініп жүреді. 

 

31 - Бөлім: ӨТІРІКШІ ТАЗША 



http:www.elarna.comoku_kk.php?tur=11&id=1728 

 

 



Ертеде  бір  хан  жұртына  жар  салыпты.  Кімді-кім  менің  алдыма  келіп,  мүдірместен  қырық  ауыр  өтірік 

әңгіме  айтып өтсе, соған сұлу қызымды беріп күйеу қыламын, және өзіме  уәзір  қыламын, егер айтқан 

әңгімесінің ішінде рас әңгіме болса басы кесемін», — депті. 

Әр жерден ханның қызын алып, уәзір болуды сүйгендер келіп ханның алдында қырық ауыз өтірік әңгіме 

сөйлеймін  дегендердің  бәрі  де  ұйқастырып  айта  алмай  өліп  кетіпті.  Кейбіреулер  айтармын  деп 

құшырланып келсе де жүрексініп, ханның алдына кіре алмай, сырттан қайтыпты. Ақырында он жасар таз 

бала келіп, ханның алдына жүгініп отырып, қырық ауыз өтірік әңгімені былайша бастап айта беріпті. 

«Тумай  тұрғанымда  әкемнің  әкесінің  жылқысын  баққан  екемін,  жаздың  орта  шілдесінде  жылқыны 

суарайын деп көлге айдап келсем: ыстықтың өткірлігінен көлдің суы кісі бойы қол ұсыным қалыңдығы 

мұз болып қатып қалған екен. Балтаменен ұрдым ойылмады, сойылмен де ұрдым ойылмады, ақырында 

қолыммен басымды жұлып алып, кеңірдегімнен ұстап тұрып шекеммен бір тық «еткізгенімде мұз ойылып, 

мың жылқы бірден жайылып су ішетін суат ашылды. 

Жылқым  мұздың  үстінде  жайылып,  жатканда  санамай,  түстемей,  түгендегенімде  алты  құлаш  ала  бие 

деген  бір  бием  көрінбеді.  Құрығымды  мұзға  шанша  салып,  басына  шығып  қарап  едім  көрінбеді. 

Құрығымның  басына  пышағымды  шаншып  оның  ұшына  шығып  қарап  едім,  тағы  көрінбеді.  Дереу 

пышағымның  басына  қынымды  шанша  салып,  енді  шығып  қарағанымда  көрінді.  Айшылық  теңіздің 

аралында бір тасқа шығып құлындап қалған екен. 

Дереу  құрығымды  қайық  қылып,  пышағымды  ескек  қылып  суға  түсе  қалғанымда,  шым  баттым. 

Жалмажан пышағымды қайық қылып түсе қалғанымда, көз ашып-жұмғанша теңізден өте шықтым. Биеге 

мініп,  құлынды  алдыма  өңгеріп,  суға  түсе  қалғанымда  шым  баттым.  Жалмажан  құлынға  мініп,  биені 

алдыма өнгеріп едім, теңізден көзді ашып-жұмғанша өте шықтым. 

Баяғы  мұздың  үстінде  жайылып  жатқан  жылқымның  ішін  аралап  жүрсем.  Бір  жерде  бітпеген  қу 

тобылғының түбінде тумаған ту қоян жатыр екен, садағымды ала салып, оғымның масақ жағыменен атып 

едім өтпеді, масақ жағын кіріске қойып, киіз жағымен атып едім, жалп ете түсті. Қоянның майын алайын, 

етін пісіріп жейін деп атымды бір қу қазыққа байлай салып, етегіме тезекті тере бердім. 

Бір уақытта қарасам, атым бір сыбдырлаған нәрседен үркіп жүр екен. Жалмажан етегімдегі тезекті төге 

салып, атыма жүгірейін десем, манағы тезек деп тергенім бөдене екен, пыр-пыр-пыр ұшып кетті. Атымды 

қу қазық деп байлағаным аққудың мойны екен. Атым соның қанат қағып, далбырлағанынан үркіп жүр 

екен. 

Сонан соң манағы қоянды сойып, етін бір қазанға, майын екінші қазанға салдым. Бүтін қазанға ерткенімде 



майы ағып тұрды, тесік қазанға салып ертіп едім, ақпастан еріді. Бір өгіз қарын толы май алып, енді етін 

пісіріп жейін деп, қолыма алып, аузыма апарғанымда есіме түсті, басым, баяғы мұз ойған жерде ұмытып 

қалған  екен.  Қоянның  етін  қолыммен  өңешіме  салып  ішіме  толтырып  алдым  да,  содан  кейін  барып 

басымды  алып  келдім.  Манағы  ерітіп  алған  өгіз қарын  майменен  етігімді  майлап  едім,  біреуіне  жетті, 

біреуіне жетпеді. 

Түнде  ұйықтап  жатқанымда  бір  нәрсенің  сарт-сұрт  болып  жатқан  даусынан  оянып  қарасам,  екі  етігім 

төбелесіп жатыр екен. 


Email: 

1001ertek@gmail.com

 and WWW: 

http://www.elarna.com/ertegi_kk.php

                                              45 bet 

Біреуі айтады: саған май жақты маған май жақпады. Біреуі айтады: аузыңның салымсыздығынан көрмей, 

менен көресің дейді. Екеуін жұдырықпенен шекелеріне бір-бір қойып, екі жамбасыма басып, жата бердім. 

Таң аткан соң қарасам: манағы жақпаған етігім түнде қашып кетіпті. Қалған бір етігіме екі аяғымды тығып 

алып, ізіне түсіп қуып кеттім. 

 

Өліп-талып, ақырында ас беріп жатқан ұлы жыйын елдің үстінен шықтым. Қарасам: табақ тартып жүрген 



боз балалардың ішінде баяғы қашқан етігім табақ тартысып жүр екен. Мені көре сала кешегі маған жағуға 

қыймаған майың үшін деді де, бір табақ қазы-қарта, жал-жая, аппақ майды алып келіп алдыма қойды. 

 

Осының бәрі көргенім, естігенімді айтсам бұдан да көп, — деп, өтірікші тазша сөзін бітірді 



 

Хан оған қызын берді. Ол бай болып, барша мұрадына жетті. 

 

32 - Бөлім: МЫРЗА МЕН ТЕМІРШІ 



http:www.elarna.comoku_kk.php?tur=11&id=1729 

 

 



Ерте, ерте, ерте екен, ертеде бір мырза болыпты екен, ол өзі үлкен бай, үлкен жер қожасы екен. Күндердің 

күнінде  теміршінің  қасынан  өтіп  бара  жатып,  оның  темірді  әрі  епті,  әрі  шапшаң  пісіріп,  ақысына 

шытырлатып ақшаны санап алып жатқанын көреді. Қатты қызығады. Темірші болғысы келеді. 

 

«Мен егінімді егіп, оны өсіріп, пісіріп, орып, жинап, басып, қызылдап, базарға сатып ақша алғанша көп 



заман етеді; ал темірші балғасын тықылдатады да, теңгені санап ала қояды. Қой мен де темірші болам, — 

дейді. 


 

Теміршілік дүкенін ашады. Қызметшісіне сен көрік басасың, мен балға соғамын, кәні бізге іс істетуші 

келе берсін деп күтіп тұрады. 

 

Іздегенге сұраған жандарынан бір қарашаруа өте береді. Мырза шыдай алмай, қуанып келіп: 



 

– Ей мұжық! кел мұнда, кел! Ол келеді. 

 

– Ұстаға соқтыртатын бірдеңең жоқ па? 



 

– Бар міне, мырза рахмет етіп мына арбамның қыймаларын темірмен табандап беріңіз. 

 

– Жарайды, қазір істеп береміз. 



 

– Мырза, ал бұл жұмыстың ақысы қанша болар екен? 

 

– Қорықпа, қымбат алмаймын, істеп берейін деп, мырза жұмысқа кірісіп те кетті. Қызметші көрік басты. 



Мырза  балғасын  алып,  темірді  соға  бастады.  Бірақ,  темірді  балқытып  созып  баптауды  білмейді.  Олай 

істеді, бұлай  істеді, темірді  олай қыздырды, бұлай  қыздырды, ақырында барлық темірді  ертіп, ағызып 

бітірді де: 

 

– Әй, мұжығым! — деді мырза, — бұл темірден сенің дөңгелектеріңнің қимасын қоршайтын табан темір 



шықпайды, жетсе, тек бір дөңгелегіңді табандауға ғана жетеді. 

 

– Жақсы, бір дөңгелекке табан болса, бір дөңгелекке-ақ бола қойсын, — деді мұжық. 



 

Мырза терлеп темірді таптайды, таптайды, таптайды да айтады: 



Email: 

1001ertek@gmail.com

 and WWW: 

http://www.elarna.com/ertegi_kk.php

                                              46 bet 

 

– Жоқ мұжығым, бір табан да шықпайды, ағаш соқалық тіс енді мұнан шыға ма, жоқ па? 



 

– Жарайды, тіс болса, тіс бола қойсын, — дейді мұжық. 

 

Тағы балғаны соқты мырза, тағы терді төкті мырза. Тағы талай темірді іске асырмай бүлдіріп тастады да: 



 

– Жоқ, бауырым! мұнан тіс те шықпайды, тәңірі көмек етіп, кестелік біз шықсын де, — деді. 

 

– Ал, мейлі, кестелік біз болса, біз бола-ақ қойсын, — деді мұжық. Бірақ мырзаның темірі кестелік бізге 



де жетпей қалды. Бәрін отқа жағып, ертіп, ертіп бітірді. Әбден жан тері шыққанша әуреленіп болып: 

 

– Жоқ, мұжық, кестелік біз де шықпайды. Бірақ саған тамаша бір ши шишік шығады, – деді. Сүйдеді де, 



қып-қызыл шоқтай болып тұрған темірді суға салады. Ол айтқанындай шыж-шыж-шыж етеді. 

 

– Тамаша! шиіпік тамаша! ... 



 

– Жақсы бұл шишікке не аласыз мырза? 

 

– Барлық еңбегім жүз елу сомдық, бірақ бұл тұңғыш еңбегім еді сондықтан жүз сом бере ғой. 



 

– Қалтамда ақшам жоқ еді, мырза, үйіме барып ақшамды алып келейін, — деп, мұжық жүріп кетті. 

 

Мұжық кетті. Мырза қызметшісіне жетті. 



 

–  Мұжық  ақша  алып  келгенде,  ол  маған  еңбек  ақысын  төлей  бастағанда,  сен  «қоса  түсіңіз,  тағы  қоса 

түсіңіз» дей бер, — деді. 

 

– Құп болады. 



 

Мұжық үйіне барып қамшысын ала келіп, мырзаны жосытып сабай береді. Сонда мырзаның қызметшісі 

тұрып: «Бауырым қоса түс, қоса түс, тағы қоса түс!» — дей береді. 

 

Мырзаны сабап-сабап мұжық үйіне кетіп қалады. Мырза қызметшісін жеп қоятындай төне түсіп: 



 

–  Сен  неге  бұлай  етесің?  Мені  ұрып  жатқаның  көріп  тұрсын,  ал,  өзің  тағы  «қоса  түс,  қоса  түс!»  деп 

айқайлайсың. 

 

– Е, өзіңіз солай бұйрық етіңіз ғой. 



 

Мырза  қызметшісін  төмпештеді.  Теміршілік  дүкенін  бұзды.  Сонан  бері  қарай  теміршілік  жұмысын 

қайтып қолыңа алған жоқ. 

 

33 - Бөлім: МҰЖЫҚ ПЕН СЫЛКЫМ. 



http:www.elarna.comoku_kk.php?tur=11&id=1730 

 

 



(Батыс Белоруссия ертегісі) 

 

МҰЖЫҚ ПЕН СЫЛКЫМ. 



 

Email: 

1001ertek@gmail.com

 and WWW: 

http://www.elarna.com/ertegi_kk.php

                                              47 bet 

(Батыс Белоруссия ертегісі) 

 

Біздің  ертегіміз  басталады.  Ол  сіз  туралы  емес,  біз  туралы  да  емес,  патшаның  сылқымы  мен  ақылды, 



мұжық туралы болады. 

 

Мұжық ұра қазып жатып бір бөлек алтын тауып алды, алтын тауып алды да ойға қалды. 



 

«Мұны қайда қоямын? Бұған қалай тоямын? өзімде сақтасам мырза алып қояды. Мырза алып қоймаса, 

басқарушы алып қояды, ал басқарушы алып қоймаса, старшина алып қояды. Онан да алтынымды патшаға 

алып барайын. Патшаға сыйға тартайын. Патша маған наград берер, ол наградты ешкім де ала алмас», — 

дейді. 

 

Сөйтіп, мұжық жаңа шарығын киіп, патшаға кетеді. Көп жүре ме, аз жүре ме, кім білсін, әйтеуір патшаға 



жетеді. Оның алдында тұрған күзетші мұжықты тоқтатып: 

 

– Сен мұжық қайда барасың? 



 

– Мен патшаға барам. 

 

– Саған не керек мұжық? 



 

– Қарағым, жақыным жұмысым бар еді. Жібер мені, өте мүқтажбын,–деді мұжық, өтінеді мұжық. 

 

Сонымен, күзетші мұжықты жібереді, мұжық екінші, үшінші, төртінші күзетшіден де өтеді, барлығы да 



жібереді. 

 

Мұжық патшаның бөлмесіне келіп жетеді. Патшаның бөлмесінің алдында патшаның жуан, қызылкүрең 



бетті, бет-аузы ай табақтай сылқымы тұрады, ол: 

 

– Сен қайда ентелеп келесің мұжық? 



– Ә, мен патшаға, әкеміз — патшаға. 

– Патшаға, онда не ұмытып қалдырып едің сен? 

 

– Мен мына бір кесек алтынды тауып алып едім, патшаға тартуға алып барамын. 



 

– Алтын? ым-ым! Көрсет. 

Мужық алтынын көрсетті. Сылқым талып қала жаздап, есін жинап алып: 

 

– Егерде, мейірімді досым патшаның берген сыйлығының маған жарымын берсең жіберемін, болмаса, 



жібермеймін, кет әрі, — деді. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   153




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет